________________
५२२
... . . भगवतीसूत्रे वेदनां वेदयतीति । गौतम : पृच्छति-'जीवे णं भंते ! जे भविए अमरकुमारेसु उवत्रज्जित्तए पुच्छा ? हे भदन्त ! जीवः खलु यो भव्यः असुरकुमारेषु उपपत्तुम्, यो जीवः असुरकुमारतया उत्पत्तुं योग्यः स किम् इहगतः एव महात्रेदनः ? तत्र उपपद्यमानो वा महावेदनो भवति ? तत्र उत्पन्नो . भूत्वा वा महावेदनो भवति इति पृच्छा गौतमस्य प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा ! इहगर सिय महावेयणे सिय अप्पवेयणे' हे गौतम ! असुरकुमारयोग्यो जीवः इगतः स्यात्-कदाचित् महावेदनो भवति, म्यात् कदाचिद् अल्पवेदनो भवति, एवम्-‘उववज्जमाणे सिय महावेयणे सिथ अप्पवेयणे' अमरकुमारेषु उपपद्यपर्यायमें उत्पन्न होजाता है तब वह वहां पर असातावेदनीय कर्मजन्य बेदनाका ही वेदन करता है, इस बीच में उसे एक क्षणभर भी साताका वेदन नहीं होता पर जब तोर्थ करके जन्मादि कल्याणक होते हैं उस समय अन्तमुहूर्त उनके प्रभाव से उसे साता का अनुभव होता है। अब गौतम प्रभुसे पूछते हैं कि- 'जीवे ण भंते ! जे भविए असुरकुसारेसु उवजित्तए पुच्छा' हे भदन्त ! जो जीव असुरकुमारोंमें उत्पन्न होने के योग्य होता है- वह क्या इसी भवमें रहा हुआ ही महावेदनावाला बनता है- या वहां उत्पन्न होनेके बाद ही महावेदना का भोक्ता बनता है ? इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं कि 'इहगए सिय महावेयणे, सिय अप्पवेयणे' हे गौतम! ऐसा जीव जो असुरकुमारों में उत्पन्न होने के योग्य होता है वह यहां रहा हुआ भी महावेदनावोला बन सकता है और अल्पवेदनावाला भी ત્યાર બાદ તે તે ત્યા અસાતાદનીય કર્મજન્ય વેદનાનું જ વદન કરે છે, વચ્ચે એક ક્ષણ પણ સુખરૂપ સાતવેદનાને તે અનુભવ કરતું નથી. પણ તીર્થંકરના જન્માદિ માંગલિક પ્રસગે તેને સુખરૂપ સાતવેદનાને અનુભવ કરવા મળે છે.
गौतम २पाभीन। प्रश्न-'जीवेणं भंते ! जे भविए अमरकुमारेस उवज्जित्तए पुच्छा' महन्त ! 7 94 ससुभारोभा 4-1 थवान या डाय छे, ते આ ભવમાં રહેતું હોય ત્યારે જ મહાદનાવાળે બને છે, કે ત્યાં અસુરકુમારરૂપે ઉત્પન્ન થતાં જ મહાદાવાળો બને છે, કે અસુરકુમારરૂપે ઉત્પન્ન થઈ ગયા પછી મહાદનાવાળે બને છે?
उत्तर - "इहगए सिय महावयणे. सिय अपवेयणे.' गौतभा भवा જીવ અહં' (આ ભવમાં) રહેતાં રહેતાં મહાદનાવાળો પણ બની શકે છે. તેથી અપનાવાળા પણ બની શકે છે.