________________
भगवती
२८
णामेज्ज वा कृतमाहारं परिणमयेद्वा, शरीरं वा वध्नीयात् तैः परिणमितैः पुद्गलैः शरीरं निष्पादयेदिति 'जहापुरत्थिमेणं मंदरस्स पव्त्रयस्स आलावओ का यह है कि उत्पादस्थानके अनुसार अंगुलके असंख्यातवें भागमात्र आदिक क्षेत्र में मारणान्तिक समुद्घात द्वारा जाकर के किस तरह से जाकर के तो कहते हैं कि एगए सिय सेर्दि मोत्तण' एकप्रदेशकी श्रेणिको छोडकर यद्यपि जीवलोक असंख्यात प्रदेशोंमें अवगाहना करनेके स्वभाववाला है तो भी जब वह एकप्रदेशकी श्रेणीमें स्थित रहता हैं तब असंख्यात प्रदेशोंमें अवगाहना द्वारा उसकी गति नहीं होती है कारण, जीवका ऐसाही कोई स्वभाव है । इसलिये चार विदिशारूप एकप्रदेश की श्रेणिको छोडकर असंख्यात लाख पृथिवीकायिकावासोंमें से किसी एक पृथिवीकायिकावासमें उत्पन्न होता है ऐसा कहा है । सिद्धान्तकी 'अनुश्रेणिगतिः' ऐसी मान्यता है कि जीव और पुद्गलकी लोकान्तप्रापिणी जो गति होती है वह विदिशाओंको छोडकर आकाशकी प्रदेशपंक्ति के अनुसार ही होती हैं । अतः मारणान्तिकसमुद्घात करके जीव जब किसी भी गतिमें जन्म धारण करता है तब वह श्रेणिके अनुसार ही गमन कर वहां पहुँचता है । विदिशा से गमन कर वहां नहीं पहुँचता है । पृथिवीकायिकावासों में से किसी एक पृथिatarpurararan गमनके बाद फिर वह 'आहारेज्ज वा, परिणामेज्ज वा, सरीर वा बंधेज्जा' इस प्रकारकी परिस्थितिवाला बनता है । ऐसा માત્ર આદિક ક્ષેત્રમા મારણાન્તિક સમુદ્ધાત દ્વારા જઈને, કેવી રીતે જમને? તેા કહે છે કે 'ए गए सिय सेटिं मोत्तण' मे४ प्रदेशनी श्रेणीने छोडीने- ले ऐ लव सोना અસખ્યાત પ્રદેશમા અવગાહના કરવાના રવભાવવાળા છે, તે પણ જ્યારે તે એક પ્રદેશની શ્રેણીમાં સ્થિત રહે છે, ત્યારે અસખ્યાત પ્રદેશમાં અવગાહના દ્વારા તેની ગતિ થતી નથી, કારણ કે જીવના એવા જ સ્વભાવ છે તેથી ચાર વિદિશારૂપ એક પ્રદેશની શ્રેણીને છેોડીને, અસંખ્યાત લાખ પૃથ્વીકાયિકાવાસેામાના કોઇ એક પૃથ્વીકાયા वासभां उत्पन्न थाय छे मे छुछे सिद्धान्तनी भेवी मान्यता है 'अनुश्रेणि गतिः' જીવ અને પુદ્ગલની લેાકાન્તપ્રાપિણી જે ગતિ હાય છે, તે વિદિશાઓને છેડીને આકાશની પ્રદેશપંકિત અનુસાર જ હાય છે. તેથી મારણાન્તિક સમુદ્ઘાત કરીને જીવ જ્યારે કોઈ પણ ગતિમ ્ જન્મ ધારણ કરે છે, ત્યારે તે શ્રેણી અનુસાર જ ગમન કરીને ત્યાં, પહોંચે છે, વિદિશામાં ગમન કરીને ત્યાં પહોંચતા નથી. પૃથ્વીકાયિક આવાસેમાંના કાઇ પણ शेऽ भाषासभा उत्पन्न याने, तेथे आहारेज्ज वा, परिणामेज्ज वा, सरीरं वा वेज्जा' आहार ग्रह ४रे छे, भाडारनु परिशुभन छे भने परिशुभित भाडार
6