________________
४१२
भगवतीमो वक्रमति विउकमंति, चयंति उववज्जति' हे गौतम.! ग्रीष्मेपु खलु वहवः उष्णयोनिका उष्णमेव योनिये पां ते तथा जीवाश्च, पुद्गलाश्च वनस्पतिकायिकतया अपनामन्तिम्चनस्पतिकायतो निस्सरन्ति । व्युत्क्रोमन्ति वनस्पतिषु आगच्छन्ति । तथा-ध्यवन्ते म्रियन्ते, उपपद्यन्ते उत्पद्यन्ते । एवं खलु गोयमा ! गिम्हासु वहवे वणस्सइकाइया पत्तिया, पुफिया, जाव-चिट्ठति' एवमुक्तरीत्या खलु हे गौतम ! ग्रीष्येषु बहवः वनस्पतिकायिकाः पत्रिता: पुष्पिताः फलिताः हरितकराराज्यमानाः श्रिया अतीव अतीव उपशोभमोना उपशोभमानाः तिष्ठन्ति ॥सू० १॥
मूलस्कन्धादिजीववक्तव्यता । जीवाधिकाराद् वनस्पतिजीववक्तव्यतामाह-'से शृणं भंते !' इत्यादि ।
मूलम् से पूर्ण भंते ! मूलामूलजीवफुडा, कंदा कंदजीवफुडा जाव बीया वीयजीवफुडा ? हंता, गोयमा ! मूला मूलजीवफुडा कंदा कंदजीवफुडा जाव-बीया बीयजीव फुडा। जइ णं भंते !
पोग्गला य वसइकाहयत्ताए चकमंति, विउक्कमंति, चयंति, उववजति' नीमकतुं में अनेक उष्णयोनिवाले जीव एवं पुद्गल वनस्पतिकाय-से निकलते हैं, वनस्पतियों में आते है, तथा मरते है--
और उत्पन्न होते हैं इसं उक्तरीतिके अनुसार हे गौतम ! ग्रीष्मऋतुमें अनेक वनस्पतिकायिक पत्रित, पुष्पित, फलित होते हुए अपनी२ हरियालीसे अत्यन्त देदीप्यमान बनकर वनलक्ष्मी द्वारा सर्वोत्कृष्ट शोभासे संपन्न बन जाते हैं । सू० १॥
तेन तर महावीर प्रभु ४९ छ - 'गोयमा ! के गौतम-! 'गिम्हासु णं वहवे उसिणजोणिया जीवा य पोग्गलाय' ' वणस्सइकाइयत्ताएं वक्रमति, विउक्कमंति, चयंति, उववज्जति' श्रीमतुभ :मने: Svg यानिणा છે અને પુદગલો વનસ્પતિકાયમાંથી નીકળે છે, વનસ્પતિકાયમાં આવે છે, મરે છે અને ઉત્પન્ન થાય છે. હે ગૌતમ! ઉપર્યુકત રીતે ગ્રીષ્મઋતુમાં વનસ્પતિકાયિક પત્રયુક્ત, પુષ્પયુકત ફૂલયુકત બને છે, અને પિતપિતાની હરિયાળીથી અત્યન્ત દેદીપ્યમાન થઈને વનલક્ષ્મી દ્વારા સર્વોત્કૃષ્ટ ભાવાળાં બની જાય છે. સુ. ૧
