Page Text
________________
४२४
भगवती सूत्रे त्वम् । वनस्पतेराहारकरणवक्तव्यताप्रश्नः मूलकन्द स्कन्धादि बीजान्तानां दशानामपि उत्तरोत्तरस्य पूर्वपूर्वेण सह सम्वन्धातु, मूलस्य च पृथिवीकायिकेन सह सम्बन्धात् वनस्पतेरपि आहारनिष्पत्तिः, अनन्त जीववनस्पतेराहारश्च पूर्ववदेव असेयः । ततः कृष्णलेइयो नैरयिकः अल्पकर्मवान् नीललेश्यो नैरयिकथ महाकर्मवान् संभवति ? स्थित्यपेक्षया तदुभयस भवात् । एवं नीललेइया जीवः अल्पकर्मनान्, कापोतलेश्यश्च महाकर्मवान् स्यात् ? तत्रापि स्थित्यपेक्षया तदुभयस भवात् । ततो वेदना किं निर्जरा, निर्जरा वा किं वेदना भवति ? इति प्रश्नः । नेत्युत्तरम् उभयोर्भिन्नस्वरूपत्वात् । एवं
3
अपने २ जीवसे व्याप्त रहते हैं अतः वनस्पति किस तरहसे आहार करता है ऐसा प्रश्न, इसका उत्तर ऐसा है कि मृल, कन्द, स्कन्ध यावत् बीजतक के जितने अपने२ जीव है वे आपसमें एक दूसरे के साथ अर्थात् उत्तरोत्तरके जीवका पूर्व पूर्वके जीवके साथ संबंध है तथा सूलका पृथिवीकायिकके साथ संबंध है इससे वनस्पति के भी आहारकी निष्पत्ति हो जाती है । अनन्तकायवाली वनस्पतिका आहार भी इसी तरह से जानना चाहिये । म. कृष्णलेशयवाला नारकजीव, अल्पकर्मवाला और नीललेश्यावाला नारकजीव महाकर्मवाला क्या हो सकता है ? उ. स्थितिकी अपेक्षासे ये दोनों बाते हो सकती हैं । म. इसी तरहसे क्या नीललेश्यावाला जीव अल्पकर्मवाला और कापोतलेच्यावाला जीव महाकर्मवाला हो सकता है ? उ. स्थितिकी अपेक्षासे ये भी दोनों बातें बन सकती है । प्र. जो वेदना है वह निर्जरा है या जो निर्जरा है वह वेदना है ? उ. ऐसा ખીજ પાતપેાતાના જીવથી વ્યાપ્ત રહે છે, તે વનસ્પતિ કઈ રીતે આહાર કરે છે?
ઉત્તર- મૂળથી લઈને બીજ પન્તના આ ગામાંના પ્રત્યેક અગના જેટલા પાતપાતાના જીવ હાય છે તેઓ ઉત્તરાત્તર એકબીજાની સાથે સખ ધવાળા છે, એટલે કે ઉત્તરેત્તરના જીવને પૂર્વાંના જીવ સાથે સંંધ હોય છે, તથા મૂળના પૃથ્વીકાયિક ની સાથે સ ખંધુ હાય છે, તેથી વનસ્પતિના આહારની નિષ્પત્તિ (નિર્માણુ) થઇ જાય છે. અનંત કાયવાળી વનસ્પતિના આહાર પણ એજ પ્રમાણે સમજવા.
પ્રશ્ન- શું કૃષ્કુલેશ્યાવાળા નારક જીવ અ૫ ક વાળે અને નીલ લેફ્સાવાળા નારક જીવ મહા ક વાળા હાઇ શકે છે? ઉત્તર- સ્થિતિની અપેક્ષાએ તે મને વાત સંભવી શકે છે. પ્રશ્ન- જે વેદના છે તે નિરા છે, કે જે નિર્જરા છે તે વૈદ્યના છે
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |