________________
भगवती
"
देसमूलगुणपच्चक्खाणी असंखेज्जगुणा, अपच्चक्खाणी अतगुणा' हे गौतम ! सर्वस्ताः सर्वेभ्योऽल्पाः जीवाः सर्वमूलगुणप्रत्याख्यानिनो भवन्ति देशमूल गुणप्रत्याख्यानिनस्तु असंख्येयगुणाः, अप्रत्याख्यानिनथ अनन्तगुणा भवन्ति । 'एवं अप्पाबहुगाणि तिणि वि, जहा- पढमिल्लए दंडए' एवम् उक्तरीत्या अल्पबहुत्वानि त्रीण्यपि समुच्चयजीव- पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक-मनुष्यविषयकाणि सर्वमूलगुणप्रत्याख्यानि - देश मूलगुणप्रत्याख्यान्यप्रत्याख्यानि सम्बन्धीनि यथा प्रथमे सूलगुणप्रत्याख्यानोत्तरगुणप्रत्याख्यानादिविपयके दण्डके प्रतिपादितानि तथैवात्र ध्यानि तथा च सर्वस्तोका मनुष्याः सर्वमूलगुणप्रत्याख्यानिनः, देशसूलगुणप्रत्याख्यानिनो मनुष्यास्तु असंख्येयगुणा भवन्ति अप्रत्याख्यानिनो मनुष्याच असंख्येयगुणाः इति फलितम् | 'नवरं सव्वत्थोवा सब मूलगुणपच्चक्रवाणी, मूलगुणपचखाणी असंखेज्जगुणा, अपच्चवखाणी अनंतगुणा' सब से कम सर्वमूलगुणप्रत्याख्यानवाले जीव हैं । इनकी अपेक्षा देशमूलगुणप्रत्याख्यानवाले जीव असंख्यात - गुणें हैं और इनकी अपेक्षा भी अप्रत्याख्यानवाले जीव अनन्तगुणें हैं । 'एवं अप्पा बहुगाणि तिष्णि वि. जहा पढमिल्लए दंडए' समुच्चयजीव विषयक, पंचेन्द्रियतिर्यञ्च योनि जीव विषयक और मनुष्यfears सर्वमूलगुणपत्याख्यानी के और अप्रत्याख्यानी के अल्प बहुत्व का कथन जैसा प्रथम दण्डक में सूलगुणप्रत्याख्यान, उत्तरगुणप्रत्याख्यान और अप्रत्याख्यान के अल्प बहुत्व का कथन किया गया है वैसा ही यहां पर भी जानना चाहिये । तथा च सर्वमूलगुणप्रत्याख्यानो मनुष्य बहुत कम हैं, देश मूलगुणप्रत्याख्यानी मनुष्य असंख्यात - पञ्चकखाणी, देसमृलगुणपञ्चकखाणी असंखेज्नगुणा, अपच्चक्खाणी अणतगुणा' હે ગૌતમ! સર્વમૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાનવાળા જીવા સૌથી ઓછાં છે, તેમના કરતાં દેશભૂલગુણુ પ્રત્યાખ્યાનવાળા જીવે અસ યાતગણા છે, અને તેમના કરતાં પણ અનંતગણા જીવા अप्रत्याख्यानवाणा होय छे. 'एवं अप्पा बहुगाणी तिष्णि त्रि जहा पूढमिल्लए दंड' सामान्य व विषय, पंचेन्द्रिय तिर्यय यानि व विषय मने मनुष्य વિષયક, સĆમૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાની, દેશભૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાની અને અપ્રત્યાખ્યાનીના અલ્પ અહ્ત્વનું કથન, પ્રથમ દડકમા જે રીતે મૂલગુણુ પ્રત્યાખ્યાની ઉત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની અને અપ્રત્યાખ્યાનીના અલ્પ અહેવનુ કથન કર્યું છે. એ જ પ્રમાણે સમજવું. તેનુ તાત્પર્યં નીચે પ્રમાણે છે– સવમૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાની મનુષ્ય ઘણા ઓછાં હાય છે, દેશસૂલગુણુ પ્રત્યાખ્યાની મનુષ્યેા તેમના કરતાં અસંખ્યાતગણુા હોય છે, દેશમૂલગુણુ પ્રત્યાખ્યાની
४०२