________________
-
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श.७ उ.२ सू.३ जीवादेप्रत्याख्यानस्वरूपनिरूपणम् ३८५ चतुरिन्द्रियाः। पञ्चेन्द्रियतिर्ययोनिकाः, मनुष्याश्च यथा जीवाः । वानव्यन्तर-ज्योतिषिक-वैमानिका यथा नैरयिकाः। एतेषां खलु भदन्त ! जीवानां मूलगुणप्रत्याख्यानिनाम् , उत्तरगुणप्रत्याख्यानिनाम् , अप्रत्याख्यानिनां च कतरे कतरेभ्यो यावत्-विशेषाधिका बा ? गौतम ! सर्वस्नोकाःजीवाः मूलगुणप्रत्याख्यानिनः. उत्तरगुणमत्याख्यानिनः असंख्येयगुणाः, अप्रत्याख्या
जाव चरिंदियापंचिंदिया तिरिक्खजोणिया अणुस्सा य जहा जीवा, वाणमंतरजोइसिय-वेमाणिया जहा नेरझ्या) इसी तरहसे चौइन्द्रिय जीवोंको जानना चाहिये । पंचेन्द्रिय तिथंच और मनुष्य जिल प्रकारसे जीव कहे गये हैं उसी प्रकारसे जानना चाहिये । वानन्धन्तर, ज्योतिष्क, और वैमानिक देव नारकजीवोंकी तरहले जानना चाहिये । (एएलि गं अंते ! जोधाणं मूलगुणपच्चक्खाणी णं, उत्तरगुणपच्चक्खाणी णं, अपच्चक्वाणी णं कचरे कयरे हिंतो जाच विले. लाहिया चा) हे भदन्त ! मूलगुणप्रत्याख्यानी, उत्तर गुणप्रत्याख्यानी और अप्रत्याख्यानी जीवामें कौन जीव किस जीवकी अपेक्षा थावत् विशेषाधिक है ? (गोयमा) हे गौतम ! (सव्वत्थोवा जीवा मूलगुणपच्चक्खाणी, उत्तरगुणपच्चक्खाणी असंखेजगुणा, अपच्चक्खाणी अणंतगुणा) सबसे कम मूलगुणप्रत्याख्यानी जीव हैं, उत्तरगुणप्रत्याख्यानी जीव असंख्यातगुणित हैं, और अप्रत्याख्यानी जीव अनन्त५ नथी, ५२-तु प्रत्याभ्यान on डाय छे ( एवं जाव चउरिदिया, पचिदिया तिरिक्वजोणिया मणुस्सा य जहा जीवा, वाणमंतर, जोइसिय, वेमाणिया जहानेरइयां) मे प्रभारी योन्द्रिय यन्तना । विष ५९ सभाबु पन्द्रिय તિય અને મનુષ્યના વિષયમાં સામાન્ય જીવ પ્રમાણેનું જ કથન સમજવું, વાન– વ્યતર, તિષિક અને વૈમાનિક દેવના વિષયમાં પણ નારકે જેવુ જ કથન સમજવું (एए सि णं भंते ! जीवाणं मूलगुणपच्चक्खाणीणं, उत्तरगुणपच्चक्खाणीj, अपच्चक्खाणीणं कयरे कयरेहितो जाब विसेमाहिया वा ?) 3 महन्त ! भूतमुYપ્રત્યાખ્યાની, ઉત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાની અને અપ્રત્યાખ્યાની જમાથી કયા પ્રકારના જી ક્યા પ્રકારના છ કરતાં અલ્પ સંખ્યામાં છે, યાવત ક્યા પ્રકારના છ વિશેષાધિક છે? (गोयमा ?) 3 गौतम ! (सव्वत्थोवा मूलगुणपच्चक्खाणी, उत्तरगुणपच्चक्खाणी असंखेज्जेगुणा, अपच्चकखाणी अणंतगुणा) भूसरा प्रत्याश्यानी 0 सौथा