Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका. श.७. उ.२ २.२ प्रत्याख्यानस्वरूपनिरूपणम् ३७९ प्रत्याख्यानं सप्तविध प्रज्ञप्तम्, 'तं जहां-तद्यथा-तदिदम्:- 'दिसिव्वयं १, उचभोग-परिभोगपरिमाणं २, अण्णत्थ दंड वेरमणं ३, सामाइयं ४, देसावगासिय ५, पोसहोववासो ६, अतिहिसंविभागो ७, अपच्छिममारणंतिय-संलेहणा झूसणाऽऽराहणया' दिग्वतम् १, उपभोगपरिमाणवतम् २, अनर्थदण्डविरमणव्रतम् ३, कहते हैं 'गोयमा' है गौतम! 'सत्तविहे पण्णत्ते सात प्रकार का कहा गया है । 'तं जहा' वे उसके सात प्रकार ऐसे है-'दिसिव्वयं उवभोग परिभोग परिमाणं, अण्णत्थ दंडवरमणं, सामाइयं, देसावकासिय, पोसहावयासो, अतिहिसंविभागो, अपच्चिममारणंतियसंलेहणा झुसणा राहणया, दिग्वत मर्यादा बांधकर दिशाओ में आने जाने का जीवनपर्यन्त नियम करना इसका नाम दिग्वत है। उपभोगपरिभोगपरिमाण-और उपभोग की वस्तुओं का परिमाण करना इसका नाम उपभोग परिभोग परिमाणत है । एकबार जो भोगने म आता है उसका नाम भोग और जो बार २ भोगने में आता है वह उपभोग है। जिन कामों के करने में व्यर्थ ही पापा का बंध होता है वह अनर्थ दण्ड है इस अनर्थ दण्ड से विरत होने का नाम अनर्थ दण्डनत है। कालका अभिग्नहं लेकर अर्थात् अमुक समयतक सावद्य प्रवृत्ति का त्याग करके धर्म प्रवृत्ति में स्थिर होने का अभ्यास करना इसका नाम सामायिक है। सर्वदा के लिये दीक्षा का परिमाण निश्चित
उत्तर- 'गोयमा ! ७ गौतम ! 'सत्तविहे पण्णत्त-तंजहा' हेशातगुण પ્રત્યાખ્યાનના નીચે પ્રમાણે સાત પ્રકાર કહ્યા છે–
'दिसिव्वयं, उवभोगपरिभोगपरिमाण, अण्णत्थदंडवेरमणं, सामाइय, देसावकासियं, पोसहोववासो, अतिहिस विभागो, अपच्चिममारणंतियसंलेहणा झूसणाऽऽराहणया' (१) गिनत-शियामा सव२०४१२ ४२वानी नपय-तनी भया બાધવી આ પ્રકારના વ્રતને દિગવ્રત” કહે છે (૨) ઉપભેગ પરિભગ પરિમાણભેગ અને ઉપભેગની વસ્તુઓનું પ્રમાણ નકકી કરવુ. નક્કી કરેલા પ્રમાણ કરતા અધિક વસ્તુને ઉપયોગ ન કરવો, એવા વ્રતને “ઉપગ પરિભગ પરિમાણ વ્રત” કહે છે (એકવાર ભેગવવું એટલે ભેગ અને વારંવાર ભેગવવું એટલે ઉપભેગ, એ અર્થ સમજવો) (૩) જે કામ કરવાથી વ્યર્થ જ પાપને બંધ થાય છે, એવા કામને અનર્થદંડ કહે છે. આ અનર્થદડથી નિવૃત્ત થવું તેનું નામ જ અનર્થદડ વત” છે. (૪) કાળનો અભિગ્રહ લઈને એટલે કે અમુક સમય સુધી સાવધ પ્રવૃત્તિનો ત્યાગ કરીને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિમાં સ્થિર થવાને અભ્યાસ કરી તેનું નામ “સામાયિક વ્રત છે. (૫) હમેશને
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |