Page Text
________________
३६०
भगवती सूत्रे
प्रत्याख्यातत्वं वक्तुमाह-' जस्स णं सव्वपाणेहि, जाव- सब्बसत्तेर्हि पञ्चकखायमिति वयमाणस्स एवं अभिसमण्णागयं भवइ ' किन्तु हे गौतम । यस्य खलु सर्वप्राणेषु यावद - सर्वभूतेषु, सर्वजीवेपु, सर्वसत्वेषु प्रत्याख्यातं प्राणाति पातस्य प्रत्याख्यानं मा कृतमिति वदतः श्रमणादेः एवं वक्ष्यमाणप्रकारेण अभिसमन्वागतं सम्यकतया अवगतं भवति ज्ञातं भवेत्, यत्- 'इमे जीवा, इमे जीवाजीवादिकके विशेषज्ञान से युक्त है तो वह अपनेकृत प्रत्याख्यानका सम्यक्रूरूप में यथावत् पालनकरता है तभी जाकर वह वर्तमान कालिक सर्वसावधानुष्ठानरूप असंयत दशासे निवृत्त हो सकता है एवं अतीतकाल में हुए पापोंसे जुगुप्सापूर्वक, एवं भविष्यत् कालमें पाप न बने इस तरह के विचार से उनसे संदरपूर्वक वह विरत उपरत हो सकता है और जब वह इस प्रकारकी स्थितिवाला बन जाता है तब उसके पापकर्म वर्तमान काल में स्थितिबंध और अनुभागबंधकी हीनतावाले बन जानेके कारण नाशित, तथा पूर्वकृत अतिचारोंकी उसके द्वारा निन्दा होते रहनेके कारण और भविष्यत्कालमें उनके नहीं करनेके कारण प्रत्याख्यात होजाते हैं । इस तरह ऐसा जीव संयत विरत और प्रतिहत प्रत्याख्यात पापकर्मा होता है । इससे भिन्नजीव ऐसा नहीं होता है । इसी वातको सूत्रकारने जस्स णं सव्वपाणेहिं जाव सव्वसत्तेहिं पच्चचखायमिति वयमाणस्स एवं अभिसमण्णागयं भवई' इससूत्रांशपद द्वारा व्यक्त किया है वे कहते हैं कि हे गौतम ! सर्वप्राणों में, તે તે પાતે કરેલા પ્રત્યાખ્યાનનું સમ્યક્ રીતે પાલન કરે છે, ત્યારે જ તે વ’માનકાલિક સાવધાનુષ્ઠાનરૂપ અસ'યત દશાથી નિવૃત્ત થઇ શકે છે, અને ભૂતકાળમાં કરેલાં પાપાથી જુગુપ્સાપૂર્ણાંક, અને ભવિષ્યમાં પાપ ન થાય એ રીતે વિચાર કરીને, તે પાપેાથી તે સવરપૂર્વક વિરત– થ′ શકે છે, અને જ્યારે તે આ પ્રકારની સ્થિતિવાળા અને છે, ત્યારે તેનાં પાપકમ વર્તમાનકાળમાં સ્થિતિમધ અને અનુભાગખ ધની હીનતાવાળા અની જવાને કારણે નાશિત, તથા પૂષ્કૃત અતિચારાની તેના દ્વારા નિંદા થતી રહેતી હેાવાને કારણે અને ભવિષ્યકાળમા એવાં પાપકમ નહી કરવાને કારણે પ્રત્યાખ્યાનરૂપ મની જાય છે આ રીતે એવા જીવ સયત, વિરત અને પ્રતિહત પ્રત્યાખ્યાત પાપકમાં થાય છે, પણ એ સિવાયના જીવ એવા હાતા નથી. એ જ વાત સુત્રકારે નીચેના सुत्रांश द्वारा प्र४८ 3री छे- 'जस्स णं सव्व पाणेहिं जात्र सव्वमत्तेर्हि पच्चक्खायमिति वयमाणस्स एवं अभिसमण्णागयं भव' हे गौतम! ? श्रमग्राहि छवे।
L
| SR No. | 009315 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 880 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 50 MB |