________________
३५२
भगवतीस्त्रे एकान्तवालश्चापि भवति । यस्य खलु सर्वपाणेषु यावत्-सर्वसत्वेषु प्रत्यावढ्यातमिति वदतः एवम् अभिसमन्वागतं भवति-इमे जीवा; इमे अजीवाः, इमे त्रसाः, इसे स्थावराः, तस्य खलु सर्व प्राणेषु यावत्-सर्व सत्त्वेषु प्रत्याख्यातहोता हुआ कर्मका बंधक, संवररहित होता है। इस प्रकारसे होनेके कारण वह एकान्तदण्ड हिंसाकरनेवाला और एकान्तवाल सर्वथा ज्ञानरहित माना गया है । (जस्स णं सव्वपाणेहिं जाव सव्वसत्तेहिं पच्चखायमिति वयमाणस एवं अभिसमन्नागयं भवह इमे जीवा इसे अजीवा, इसे तसा, इमे थावरा, तस्स णं सव्वपाणेहिं जाव सव्वसत्तेहिं पञ्चक्खायमिति वघमाणस्रू सुपचक्खायं भवह, णो दुपचक्खायं भवइ एवं खलु से सुपच्चक्खाई, सन्चपाणेहिं जाव सन्चसत्तेहिं पञ्चक्खायमितिवयमाणे सच्चं आसं भासइ, णो मोसं भासं भासह, एवं खलु से सच्चवाई सन्धपाणेहिं जाव सव्वसत्तेहिं तिविहं तिविहेणं संजय-विरय-पडिहय पञ्चक्खाय पावकम्मे, अकिरिये संबुडे एगंतपंडिए यावि भवइ) समस्त प्राणोंमें यावत् समस्तसत्वोंमें, मैने हिंसाका त्याग किया है इस प्रकारसे कहनेवाले जिस जीवके ऐसा ज्ञान होता है कि ये जीव हैं, ये अजीव हैं, ये त्रस हैं, ये स्थावर કાયાના એમ ત્રણે વેગથી) સંધમ રહિત અને વિરતિ રહિત રહ્યા કરે છે. એ જીવ પિતાના પાપકર્મના ત્યાગથી અથવા પ્રત્યાખ્યાનથી રહિત બનીને કમને બંધક અને સંવરહિત બને છે. આ પ્રમાણે બનતું હોવાથી તેને એકાન્તદડ– (હિંસા કરનારે) અને એકાન્તબાલ– (જ્ઞાનરહિત) માનવામાં આવ્યો છે.
(जस्स णं सधपाणेहिं जाव सनसत्तेहिं पञ्चक्खायमिति वयमाणस्स एवं अभिसमन्नागयं भवइ - इमे जीवा, इमे अजीवा, इमे तसा, इमे थावरा, तस्स णं सन्चपाणेहिं जाव सव्वसत्तेहिं पञ्चक्खायमिति वयमाणम्स सुपच्चक्खाय भवइ, णो दुपञ्चक्खायं भवइ, एवं खलु से मुपच्चक्खाइ सच्चं भासं भासइ, णो मौस भासं भासइ, एवं खल से सच्चवाई सन्चपाणेहिं जाव सव्य सत्तेहि तिविहं तिविहेणं संजय - विरय - पडिहय पञ्चकखायपावकम्मे, अकिरिये, संखुडे, एगंत पंडिए यावि भवइ) में समस्त પ્રાણીઓ, ભૂત, છ અને સની હિંસાના પ્રત્યાખ્યાન કર્યા છે. આ પ્રમાણે કહેનાર જે જીવને એવું જ્ઞાન હોય છે કે આ જીવ છે, આ અજીવ છે, આ ત્રસ છે,
