Bhagwati Sutra Part 05

SR No.: 009315
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1963
Total Pages: 880
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 50 MB

Page 367

प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ७ उ. १
. ११ शस्त्रातीतादिपानभोजननिरूपणम् ३३७
टीका - पुनरप्याहारविषयं विशदयति 'अह भंते' इत्यादि । ' अह भंते ! सत्थाईयस्स, सत्यपरिणामियस्स, एसियस्स, वेसियस्स, सामुदाणियस्स, पाणभोयणस्स के अहे पण्णत्ते ? गौतमः पृच्छति - हे भदन्त ! अथ शस्त्रातीतस्य, शस्त्रैः छुरिकादिरूपैः अतीतम् = अतिक्रान्तं कर्त्तितं शस्त्रातीत तस्य । एतादृशं तु कर्कटिकादिकमपि स्यादत आह- शस्त्रपरिणामितस्य शखः परिणामितस्य अग्न्यादिभिरचिचीकृतस्य, अत्र न प्राकलं प्रोक्तम् । एपितस्य गवेपणाविशुद्धया जैसा आपने यह कहा है वह ऐसा ही है है भदन्त ! वह ऐसा ही है । ऐसा कहकर वे गौतम यावत् अपने स्थान पर विराजमान हो गये ।
टीकार्थ - इस सूत्रद्वारा सूत्रकारने आहारविषयक विस्तारयुक्त ही वर्णन किया है इसमें गौतमस्वामीने प्रभुसे ऐसा पूछा है कि 'अह भंते ! सत्थाईयस्स, सत्यपरिणाभियस्स, एसियस, वेसियस्स सासुदाणिस्स पाणभोयणस्स के अट्ठे पण्णत्ते' हे भदन्त ! शस्त्रातीत, शस्त्रपरिणामित, एषित, व्येषित एवं सामुदानिक पानभोजनका क्या अर्थ कहा है ? छुरिका आदिरूप शस्त्रों द्वारा जो कर्तित हो चुका है उसका नाम शस्त्रातीत है। ऐसा पदार्थ तो कर्कटिका ककडी आदिरूप भी होता है अतः वह यहां नहीं ग्रहण किया गया है इसके लिये ही कहा गया कि जो अग्नि आदिरूप शस्त्रोंद्वारा अचितकर दिये गये हों ऐसे पदार्थ ही प्राक माने गये हैं । क्योंकि छुरिका आदिरूप
આહાર-પાણીના આ પ્રમાણેના અર્થ કહ્યો છે. ગૌતમ સ્વામી કહે છે- હું ભદન્ત! આ વિષયમાં આપે જે કહ્યું તે સથા સત્ય છે. હું ભઇન્ત ! આપની વાત સથા સત્ય જ છે.' એમ કહીને વંદણા નમસ્કાર કરીને તેએ તેમને સ્થાને બેસી ગયા
1
ટીકા- સૂત્રકારે આ સત્રમાં શ્રમનિ થના આહારવિષયક વિસ્તૃત વર્ણન अयु" छे. गौतम स्वाभी महावीर प्रभुने सेवा अश्न पूछे छे डे- 'अह संते ! सत्थाईयस्स, सत्यपरिणामियस्स एसियस्स, वेसियस्स, सामुदाणियस्स पाणभोयणस्स के अ पण्णत्ते ?" डे लहन्त! शस्त्रातीत, शस्त्रपरिणाभित, शेषित ચૈતિ, અને સામુદાનિક માઢારપાણીને શે। અર્થ કહ્યો છે? છરી આદિ રૂપ શસ્રો દ્વારા જેના કકડા કરવામાં આવ્યા હોય છે એવા આહારને શસ્રાતીત કહે છે. એવા પદાર્થ તો કર્કટિકા (કાકડી) આદિ રૂપ પણ હાય છે, પણ એવા પદાર્થાંને અહીં ગ્રહણુ કરવામાં આવ્યે નથી. તેથી જ કહ્યું છે કે જે પદાર્થને અગ્નિ આદિ રૂપ શસ્ત્રો દ્વારા અચિત્ત કરી નાખવામાં આવ્યે ડાય છે એવા પદાર્થને જ પ્રાચુક માનવામાં આવે છે.