Bhagwati Sutra Part 05

SR No.: 009315
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1963
Total Pages: 880
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 50 MB

Page 335

. प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ७ उ. १ सृ. ८ अनगारविशेषवक्तव्यतानिरूपणम् ३०५
वहिया किरिया कज्जइ ? संपराइया किरिया कज्जइ ?' हे भदन्त ! तस्य खलु असावधानतया गमनादिकं कुर्वतः वस्त्रादिक चोपाददानस्य निदधानस्य वा अनगारस्य किम् ऐर्यापथिकी क्रिया क्रियते भवति ? अथवा सांपरायिकी संपरायाः बादरकषायाः तेभ्य आगता तेषु भवा वा सांपरायिकी क्रिया क्रियते भवति किम् ? भगवानाह - 'गोयमा ! णो इरियावहिया किरिया कज्जइ' हे atra | तथाविधस्य श्रमणस्य न ऐर्यापथिकी क्रिया क्रियते एकादश द्वादश त्रयोदश गुणस्थानवर्तिनः उपशान्तमोहस्य क्षीणमोहस्य वा श्रमणस्य केवलभं ! क ईरिया वहिया किरिया कज्जड, सपराइया किरिया कज्जइ' हे भदन्त ! उस साधु को क्या ऐर्यापथिकी क्रिया लगती है ? या सांपरायिकी क्रिया लगती है ? गमनादिक क्रिया करते हुए तथा वस्त्रादि को धरते उठाते हुए साधु को योगनिमित्तक जो क्रिया होती है वह ऐर्यापथिकी क्रिया है एवं बादर कषाय से आगत, या बादर कषायों के होने पर जो क्रिया होती है वह साँपरायिकी क्रिया है । इसमें यही प्रश्न किया गया है कि जो साधु उपयोग रहित अवस्था में जो भी क्रियाएँ करता है उनसे क्या उस साधु को सांपरायिकी क्रिया लगती है ? या ऐर्यापथिकी क्रिया लगती है ? इस के उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं कि-'गोयमा' हे गौतम ! 'णो इरिया वहिया किरिया कज्जह' इस प्रकार के श्रमण को ऐर्यापथिकी क्रिया नहीं लगती है क्यों कि ऐर्यापथिकी क्रिया वह कहलाती है जो ग्यारहवें भंते ! कि ईरियावहिया किरिया कज्जर, संपराइया किरिया कज्जइ ?' તે સાધુને અાઁપથિકી ક્રિયા લાગે છે, કે સાંપરાયિકી ક્રિયા લાગે છે ?
ગમનાદિ ક્રિયાએ કરતા તથા વસ્ત્રાદિને ગ્રહણુ કરતા અથવા મૂકતા સાધુ દ્વારા ચૈાગનિમિત્ત જે ક્રિયા કરવામાં આવે છે, તે ક્રિયાને ઐŕતથિકી ક્રિયા' કહે છે, અને ખાર કષાયાને પરિણામે ઉદ્ભવતી અથવાં માદર કષાયાને સદ્દભાવ હાય ત્યારે જે ક્રિયા થાય છે, તે ક્રિયાને સાપરાચિકી ક્રિયા કહે હૈં અહી પ્રશ્નનુ તાત્પર્ય એવું છે કે ‘ઉપયોગરહિત અવસ્થામાં સાધુ જે જે ક્રિયાએ કરે છે તે ક્રિયાને લીધે તેને સાંપરાયિકી ક્રિયા લાગે છે, કે ઐર્ચાપથિકી ક્રિયા લાગે છે ?'
तेने। उत्तर भापता भडावीर अनु छे - 'गोयमा ! णो ईरियावडिया किरिया कज्जइ' डे गौतम सेवा साधुने मेर्यापथिकी या आगती थी "तेनु કારણ નીચે પ્રમાણે છે. ઐય્યપથિકી ક્રિયા તા ચેનિમિત્ત જ કરાતી હાય છે— કષાયનિમિત્તક હોતી નથી, કારણ કે દસમાં ગુણુસ્થાન સુધી જ કષાયનું અસ્તિત્વ રહે છે.