________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ६ उ. ८ सू. २ महर्द्धिकदेव विकुर्वणास्वरूपनिरूपणम् १७५ । हे गौतम ! देवः खलु तत्रगतानेव पुद्गलान् पर्यादाय ति इहगतान पुद्गलान, नो वा अन्यत्रगतान पुद्गलान पर्यादाय, कृष्णं नीलतया, नीलं वा कृष्णतया परिणमयति इत्यर्थः, न वरम् - पूर्वापेक्षया विशेषस्तु एतावानेव यत् अत्र 'विकुर्वति' इत्यस्य स्थाने 'परिणमयति' इति पदं भणितव्यम् । ' एवं कालगपोग्गलं लोहियपोग्गलत्ताए' एवं पूर्वोक्तप्रकारेणैव वाह्यान पुद्गलान् पर्यादायैव कालकपुद्गलं कृष्णपुद्गलं लोहितपुद्गलतया रक्तवर्णपुद्गलत्वेन परिणमयतीत्यर्थः, एवं कालगेणं जाव- सुकिल्लं' एवम् अनेनैव प्रकारेण कालकेन कृष्णवर्णपुद्गलेन यावत् शुक्लम् शुक्लवर्णपुद्गलः परिणमयितव्य इत्यर्थः । तथा चं यावत्करणात कृष्ण पुद्गलं हारिद्रवर्णपुद्गलतया, शुक्लवर्णपुद्गलतया च परिणमयति इत्याशयः । ति भाणियवं' हे गौतम! देवतत्रगत - देवलोकगत पुद्गलोंको ग्रहण करके ही, न की इहगत और न अन्यत्रगत पुद्गलोंको ग्रहण करके, कृष्णपुद्गल को नीलपुद्गलके रूपमें, नीलपुद्गलका कृष्णपुद्गलके रूपमें परिणमाता है । पूर्वकी अपेक्षा विशेष इतना ही है कि यहां पर 'विकुर्वति' इसके स्थान पर 'परिणमति' इस पदका प्रयोग बोल ते समय करना चाहिये । ' एवं कालगपोग्गलं लोहियपोग्गलत्ताए' इसी तरह से वह देव बाह्यपुद्गलोंको शरीरीसे भिन्न पुगलोंका ग्रहण करके ही कृष्णवर्णवाले पुद्गलको लोहित रक्त वर्णवाले पुगलके रूप परिणमाता है । ' एवं कालगेणं जाव सुकिल्लं' इसी तरह से वह देव काले वर्णवाले पुगलको शुक्लवर्णवाले पुगलकेरूपमें परिणमाता है । यहां 'यावत्' शब्द से कृष्णवर्णवाले पुद्गलको हारिद्रवर्णवाले पुद्गलके रूप में, शुक्लवर्णवाले पुद्गल के रूपमें परिणमा देता है अर्थात् परिवर्तित करતે દેવ દેવલેાકના પુદ્ગલાને ગ્રહણ કરીને જ કૃષ્ણપુદ્ગલને નીલપુદ્ગલરૂપે અને નીલપુદ્ગલને કૃષ્ણપુદ્ગલરૂપે પરિણુમાવે છે પરન્તુ આ ક્ષેત્રના કે અન્ય ક્ષેત્રના (આ ક્ષેત્ર અને દેવલેાક સિવાયનુ ક્ષેત્ર) પુદ્ગલાને ગ્રહણ કરીને તે એવું કરતે નથી. “यसाना अभिधाय श्ती मा आलसायमा भेटसी विशेषता छे त्या 'वकुर्वति = विठुर्वाणा १रे छे' मेवुं उडेवामां मन्युं छे, तेनी ग्यामे अहीं ' परिणमति = परिभावे छे' मेवं महेवु लेखे. " एवं कालगपोग्गलं लोहियपोग्गलत्ताए ' એજ પ્રમાણે તે દેવ ખાલ પુદગલાને ગ્રહણ કરીને જ કૃષ્ણવવાળા પુદ્ગલને લાલ— वर्षाना युगसइये परिष्णुभावे छे 'एवं कलगेणं जाव सुक्किल्लं' सेल प्रभा તે દેવ કૃષ્ણવર્ણવાળા પુદ્ગલને હારિદ્ર (પીળા) વધુ વાળા, અથવા સફેદ વર્ણવાળા