Page Text
________________
भगवती सूत्रे भावात्, ' एवं जात्र - वणस्सइकाइया ' एवं पृथिवीका पिकत्रदेव यावत् - अप्कायिकाः, तेजस्कायिकाः, वायुकायिकाः, वनस्पतिकायिकाः अपि बहवः सप्रदेशाः वहवः अप्रदेशाश्च भवन्ति, सर्वेषामेकेन्द्रियाणामेक एव भङ्गः, उत्पत्तिमरणविरहा भावात् । ' सेसा जहा नेरइया तहा जाव सिद्धा ' शेषाः द्वीन्द्रियादारभ्य सिद्धपर्यन्ताः जीवाः यथा नैरयिका : अभिलापत्रयेण प्रतिपादितास्तथैव अभिलापत्रयेण जीवों की अपेक्षा वे अप्रदेश हैं इसीलिये " सप्रदेश भी और अप्रदेश भी वे हैं " ऐसा कहा है । ( एवं जात्र वणस्सइकाइया) पृथिवीकायिक जीवों की तरह ही अप्रकायिक, तेजस्कायिक, वायुकायिक और वनस्पतिकायिक जीवों के विषय में सप्रदेश अप्रदेश की चर्चा जाननी चाहिये । अर्थात् जिस प्रकार से पृथिवीकायिक जीवों में कितनेक जीव सप्रदेश और कितनेक अप्रदेश हैं उसी प्रकार से यहां अष्कायिकादिकों में भी कितनेक जीव सप्रदेश हैं और कितनेक जीव अप्रदेश हैं । इस तरह से यहां इन सब एकेन्द्रिय जीवों में उत्पत्तिमरण के विरह के अभाव से एक ही भंग सप्रदेशवाला होता है ऐसा जानना चाहिये । (सेसा जहा नेरइया तहा जाव सिद्धा) शेष - द्वीन्द्रिय जीवों से लेकर सिद्धांतक में कथन - सप्रदेश अप्रदेश का विवेचन- जैसा तीन अभिलापों द्वारा पहिले नारकों में हो चुका है-उसी प्रकार से जानना चाहिये । अर्थात् प्रथम भंग सप्रदेश, द्वितीय भंग अप्रदेश, तृतीयभग सप्रदेश अप्रदेश इस तरह से जानना चाहिये । तथा च द्वीन्द्रिय से लेकर यावत् सिद्धકહ્યાં છે. તે કારણુ એવું કહ્યું છે કે “ પૃથ્વીકાયિકા સપ્રદેશ પણ છે અને महेश पशु छे. " ( एवं जात्र वणस्सइकाइया) पृथ्वी अवि भवाना बेधुं કથન અાયિક, તેજÆાયિક, વાયુકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક જીવેાના વિષયમાં પણ સમજવુ. એટલે કે જેમ પૃથ્વીકાયિક જીવેામાં કેટલાક સપ્રદેશ હાય છે અને કેટલાક અપ્રદેશ હાય છે, તેમ અપ્રકાયિક આદિમાં પણ કેટલાક જીવા સપ્રદેશ હોય છે અને કેટલાક અપ્રદેશ હાય છે. આ રીતે અહીં માં એકેન્દ્રિય જીવામાં ઉત્પત્તિ-મરણના વિરહના અભાવે એક જ ભંગ સપ્રદેશવાળા થાય છે એમ સમજવું.
( सेसा जहा नेरइया तहा जाव सिद्धा ) माडीना ( द्वीन्द्रियथी सहने સિદ્ધ પર્યન્તના) જીવાના સપ્રદેશત્વ અને અપ્રદેશત્વનું કથન નારાના કથન પ્રમાણે જ સમજવું'. નારકાના સપ્રદેશત્વનું કથન ત્રણ આલાપકા (અભિલા પા) દ્વારા આગળ આપવામાં આવ્યું છે. એટલે કે પહેલા ભંગ સપ્રદેશ, ખીજો લગ પ્રદેશ અને ત્રીજો ભંગ સપ્રદેશપ્રદેશ, આ પ્રકારના ત્રણ ભંગ સમ
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |