Page Text
________________
भगवतीसूत्र वधकत्वात् ज्ञानावरणीयस्य अवन्धको भवति, अत आह-स्याद् वध्नाति, स्यात् न वध्नाति-इति । 'एवं आउगवज्जाओ सत्त कम्मप्पगडीभो' एवं तथैव आयुष्कवर्नाः आयुष्कभिन्नाः आयुष्यं वर्जयित्वा-इत्यर्थः सप्त कर्मप्रकृनयः ज्ञानावरणीयः माश्रित्य दर्शनावरणीयादयः सप्त वेदिनव्या, दर्शनावरणीयादीनि कर्माण्यपि आयुष्कवर्जीनि स्त्री पुरुषादयः वध्नाति, नोस्त्री-नोपुष्प-नोनपुंमकस्तु कदाचित् वध्नाति; कदाचिन बध्नाति-इत्यर्थः । गौतमः पुनः पृच्छति-आउगं णं भंते ! कम्मं किं इत्थी बंधइ, पुरिसो बंधइ, नपुंसओ बंधइ, पृच्छा ? ' हे भदन्त ! आयुष्कं कर्म किं स्त्री. वध्नाति, पुरुषो वध्नाति, नपुंसको बध्नाति ? इति पृच्छा-गौतमस्य प्रश्नः, गुणस्थान से लेकर अयोगिकेवली नाम के चौदहवें गुणस्थान तक के जीव नो स्त्री, नो पुरुष, और नो नपुंसक होते हुए भी ज्ञानावरणीय कर्मके बंधक नहीं होते हैं, क्यों कि ये जीव एकविधकर्म (सातावेदनीय). के बंधक कहे गये हैं। इसी कारण ऐसा कहा गया है कि जो (नो स्त्री नो पुरुष और नो नपुंसक) होता है वह इस ज्ञानावरणीय कर्म का बंध करता भी है और नहीं भी करता है । ( एवं आउगवजाओ सत्तकम्मप्पपडीओ) इसी प्रकार से यह भी जानना चाहिये कि जो जीव नो
श्री, नो पुरुष और नो नपुंसक है वह जीव आयुकर्म को छोड़कर शेष दर्शनावरणीय आदि बामों को बांधता है। परन्तु जो स्त्री, पुरुष और नपुंसक वेदनबाले जीव हैं वे तो दर्शनावरणीय आदि मात कर्मों का बंध करते ही हैं। अव गौतम प्रभु ले आयु के बंध के विषय में पूछते हैं कि-(आउगं णं भंते ! कम्मं किं इत्थी धंधइ, पुरिसो बंधइ, नपुंसओ ગુણસ્થાનથી લઈને અગી કેવલી નામના ચૌદમાં ગુણસ્થાન સુધીના જીવ નો સ્ત્રી, નો પુરુષ અને ને નપુંસક હોવા છતાં પણ જ્ઞાનાવરણીય કર્મ બાંધતા નથી કારણ કે તે જીવને એક જ પ્રકારના કર્મના–સાતવેદનીય કર્મના બંધક કહ્યા છે તે કારણે એવું કહ્યું છે કે “ને સ્ત્રી, ને પુરુષ અને નપુંસક शाना२य भनी ध ४यारे ४२ छ भने ध्या२४ ४२ता नथी. " ( एवं आउगाजाओ संत्त कम्मप्पयडीओ) मे ८ प्रमाणे २७ नो सी, नो. પુરુષ અને ને નપુંસક હેય છે તે આયુકન સિવાયના બાકીનાં સાતે કર્મોને બંધ કયારેક બાંધે છે અને કયારેક બાધતા નથી. પરંતુ જે સ્ત્રી, પુરુષ અને નપુંસક વેદવાળા જીવે છે તેઓ આયુકર્મ સિવાયના (દર્શનાવરણીય આદિ) સાતે કર્મોને બંધ કરે જ છે.
ગૌતમ સ્વામી આયુના બંધ વિષે મહાવીર પ્રભુને પ્રશ્ન પૂછે છે –. (भागं णं भंते ! कम्मं कि इत्थी बंधइ, पुरिसो बंधइ, नपुसओ बंधइ,
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |