Page Text
________________
७१२
भगवतीय तया ग्राह्मणेत्यर्थः लोकः शाश्वतः सर्वदा स्थायी उक्तः प्रतिपादितः, स्थायी चोत्पतिक्षणादारभ्यापि स्यादित्यत आह-' अणादीए, अणवदग्गे, परित्ते परिवुरे' त्ति, स च लोकः अनादिः आदिरहितः स च सान्तोऽपि स्यादित्यत आह-अनवदनः न विद्यते अवदग्रम् अन्तो यस्य सः तथा, यद्वा अनवतायः, न विद्यते अवनतम् अग्रम् अन्तं यस्य सः अनवनतान:-अनन्तः, परीतः प्रदेशतः परिमितः असं. ख्यातप्रदेशात्मक एतावता लोकस्य असंख्यातत्वं पार्श्वनाथप्रभोरपि सम्मतमिति प्रतिपादितम् । तथा स लोकः अलोकेन परिवृत्तः परिवेष्टितः, एवं 'हेटा वित्थिन्ने, मज्झे संखित्ते, उप्पिं विसाले' अधः अधो भागे विस्तीर्णः सप्तरज्जु विस्तारत्वात् विस्तृतः, मध्ये संक्षिप्तः एकरज्जुविस्तारत्वात् संकीर्णः, उपरि ऊर्ध्व उत्पत्ति क्षण से लेकर भी जबतक पदार्थ नष्ट नहीं हो जाता है तयतक भी वह पदार्थ स्थायी माना जाता है-सो ऐसा स्थायी यह लोक नहीं है किन्तु यह तो (अणादीए, अणवदग्गे, परित्ते परियुडे ) अनादि है-आदि से रहित है-जो पदार्थ अनादि होता है वह प्रारभावकी तरह सान्त भी देखा जाता है अतः यह लोक ऐसा अनादि नहीं है किन्तु अनवदन है-अन्तरहित है-अविनाशी है-अनन्त है-परीत है-प्रदेशों की अपेक्षा परिमित है, असंख्यात प्रदेशात्मक है। इस कथन से एतावता यह प्रकट किया गया है कि लोक में असंख्यातता पार्श्वनाथ प्रभु को भी संमत है। तथा-यह लोक अलोक से परिधृत है-परिवेष्टित है (हेट्ठा वित्थिन्ने मज्झे संखित्त उप्पि विसाले) नीचे इसका विस्तार सात राजु का है अतः यह नीचे की और सातराजु का विस्तृत है, मध्य में यह છે એ ) કહ્યો છે. (પાર્શ્વનાથનાં વચનને લેકે પ્રમાણભૂત ગણતા તેથી તેમને માટે પુરુષ ગ્રાહા અથવા પુરુપાદેય વિશેષણ વપરાયું છે.) ઉત્પત્તિની ક્ષણથી લઈને જ્યાં સુધી પદાર્થ નષ્ટ ન થાય, ત્યાં સુધી પણ પદાર્થને થાયી માનવામાં આવે છે, પરંતુ આ લોક એ પ્રમાણે સ્થાયી નથી. આ લોક તે (अणादीए, अणवदग्गे, परित्ते परिवुडे ) मनाहि छ. रे पहाथ मनाहि डाय છે તે પ્રશ્નાવની જેમ સાન્ત (અંતયુકત ) પણ હોઈ શકે છે, પરંતુ આ લેક તે અનંત (અંતરહિત) છે–એટલે કે અવિનાશી છે, અને પ્રદેશની અપેક્ષાએ તે પરિમિત છે અને અસંખ્યાત પ્રદેશવાળો છે. આ કથન દ્વારા એ વાતનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે કે લેકમાં અસંખ્યાતતા (અસંખ્ય પ્રદેશાત્મક્તા) તે પાર્શ્વનાથ ભગવાને પણ સ્વીકારેલી છે. તથા આ લેક मसाथी रायतो छ. (हेद्रा वित्थिन्ने मज्झे संखित्ते उप्पि विसाले) नायना ભાગમાં તે વિસ્તૃત છે, કારણ કે નીચેથી તે સાત રાજૂ પ્રમાણ છે, વચ્ચેથી
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |