Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टी० ०५ उ०६०८ आचार्योपाध्यायसिद्धिगमननिरूपणम् ४३७
टोका--आधाकर्मादींश्च पदार्थान् प्रायः आचार्यों प्राध्यायादय एव परिषदि प्रज्ञापयन्ति, अतः के ते आचादिय इत्याकाङ्क्षायां फलमुखेन प्रतिपादयन्नाह'आयरिय-उवज्झाएणं' इत्यादि । 'आयरिय-उवज्झाएणं भंते ! सविसयंसि गणं अगिलाए संगिण्हमाणे अगिलाए उवगिण्हमाणे' गौतमः पृच्छति-हे भन्दत ! आचार्योपाध्यायः खलु आचार्येण सहितः उपाध्यायः आचार्योपाध्यायः इति मध्यमपदलोपी समासः, स्वविषये अर्थदानमूत्रदानस्वरूपे गणं शिष्यवर्गम् अग्लानतया खेदरहितत्वेन संगृह्णन्-अङ्गीकुर्वन् , अस्नानतया अखेदेन उपगृह्णन् सहायतां सम्पादयन् 'कहिं भवग्गणैहि सिज्झइ, जाव-अंत करेइ ? 'कतिभिः हो जाते हैं, कितनेक आचार्य उपाध्याय दो भवों के बाद सिद्ध हो जाते हैं,-तीजे भव को तो कोई उल्लंघन नहीं करते हैं ।
टीकार्थ-परिषदा में आधाकर्म आदि पदार्थों का प्रतिपादन प्रायः आचार्य उपाध्याय आदि ज्ञानी जन ही करते हैं, इसलिये शंका हो सकती है कि ये आचार्य उपाध्याय कौन हैं, तो इसके समाधान निमित्त सूत्रकार कहते हैं-(आयरियउवज्झाएणं) इत्यादि । इसमें गौतम स्वामी प्रभु से पूछते हैं-(आयरियउवज्झाएणं भंते ! ) हे भदन्त ! आचार्य जो सूत्र के अर्थ समझाते हैं और उपाध्याय जो कि सुत्र सिख. लाते हैं (सविसयंसि गणं अगिलाए संगिण्हमाणे ) शिष्यवर्ग को अपने विषय में अर्थदान में सत्रदान में विनो किसी खेद के अंगीकार करते हैं अर्थात् जो शिष्य जनों को आनंद के साथ सूत्र सिखाते हैउसका अर्थ समझाते हैं तथो ( अगिलाए उवगिण्हमाणे) विना किसी खेद भाव के-अनन्दोल्लास पूर्वक जो उन्हें यात्मकल्याण के मार्ग में કેટલાક આચાર્યો અને ઉપાધ્યાયે બે ભવ કરીને સિદ્ધપદ પામે છે, ત્રીજા ભવ બાદ તે દરેકે દરેક આચાર્ય અને ઉપાધ્યાય સિદ્ધપર અવશ્ય પામે છે.
ટીકાથ–સભામાં આધાકર્મ આદિ પદાર્થોનું પ્રતિપાદન સામાન્ય રીતે તે આચાર્યો, ઉપાધ્યાયે આદિ જ્ઞાની લેકે જ કરે છે તે એવા જ્ઞાની લોકે કેટલા ભવ કરીને સિદ્ધપદ પામે છે તે આ સૂત્રમાં સમજાવવામાં આવેલ છે. गौतम स्वाभानी प्रश्न-(आयरिय उवज्झाएणं भंते !) हे महत! मायायः કે જેઓ સૂત્રને અર્થ સમજાવે છે, અને ઉપાધ્યાય કે જેઓ સૂત્ર શિખવે छ, ( सविसयंसि गणं अगिलाए संगिण्हमाणे ) रेमो शिष्यगायन ताना વિષયમાં અર્થદાનમાં અને સૂત્રદાનમાં કોઈ પણ પ્રકારના ખેદ વિના અપનાવે છે-એટલે કે જેઓ શિષ્યગણને આનંદપૂર્વક સૂત્ર શિખવે છે તેને અશ समावेछ. तथा (भगिलाए उवगिण्हमाणे) २मा तभने मान पूर्व सास
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |