Page Text
________________
de
भगवती 'कइयस्स वा ताओ धणाओ किं आरंभिया किरिया कज्जइ? ५, गोयमा ! गाहा. वइस्स ताओ धणाओ आरंभिया ४, मिच्छादंसगवत्तिया किरिया सिय कब्जा, सिय नो कज्जइ कइयस्स ण ताओ सव्वाओ पयणुई भवंति" गाथापतये मूल्यधने 'समर्पिते तासां क्रियाणां धनप्रत्ययत्वादु गाथापतेस्ताः महत्या भवन्ति कायिकस्य तु धनसमर्पणेन धनस्य तदानीं तदायत्तत्वाभावात् ताः क्रियाः प्रतनुकी भवन्तीत्याशयः ? उपर्युक्तमुपसंहरबाह-पढम-घउत्थाणं एकको गमो, चिइय-तइयाणं एक्कोगमो' प्रथम-चतर्थयोः एको गमः प्रथमः अनुपनीनधनविषयकालापकः आरंभिया किरिया मज्जा ? ५, कड्यस्त वो ताओ धणाओ किं आरं. भिया किरिया कज्जह ५ गोयमा ! गाहावहरस ताओ धणाओ आरं भिया ४ मिच्छादसणवन्तिया किरिया मिय कज्जह, सिय नो कज्जह, 'कइयरस ताओ सब्याओ पयणुई भचंति ) तात्पर्य कहने का यह है कि गाथापति के लिये जब खरीददार धन-भाण्डों का मूल्य दे चुंकता है तब अरंभिकी आदि क्रियाएं जो कि उस धन मूलक हैं उस गाथापति के लिये ही महान रूप में लगती हैं। तथा खरीदार के लिये वे धनमूलक आरम्भिकी आदि क्रियाएं अल्प मात्रा में लगती हैं क्यों कि उस समय उसने भाण्डों का पूरा मूल्य गाथापति को दे दिया है । अब उपर्युक्त कथन का उपसंहार करते हुए सूत्रकार कहते हैं-( पढमचउत्थाणं एक्को गमो) (विइयतइयाणं एक्को गमो) प्रथम जो अनुपनीत धनविषयक आलायक है वह चतुर्थ स्स वा ताओ धणाओ कि आरंभिया किरिया कन्जइ १ ५ गोयमा ! गाहावइस्स ताओ धणाओ आर मिया ४ मिच्छादसणवत्तिया किरिया सिय कज्जइ. सिय नो कज्जइ, कइयास ण ताओ सव्वाओ पयणुई भवति ) मा सूत्रपाका ભાવ નીચે પ્રમાણે છે-જયારે ખરીદેલાં વાસણનું મૂલ્ય વેચનાર વ્યાપારીને મળી જાય છે, ત્યારે તે ધનનિમિત્તક ક્રિયાઓ (આરંભિકી, પારિગ્રહિકી, માયા પ્રત્યયિકી અને અપ્રત્યાખ્યાનિકી ક્રિયાઓ તે વાસણ વેચનાર વ્યક્તિને જ અધિક પ્રમાણમાં લાગે છે અને તેને મિથ્યાદર્શન નિમિત્તની ક્રિયા લાગી પણ શકે છે અને નથી પણ લાગી શકતી. પરંતુ ખરીદનાર વ્યક્તિને તે ધનનિમિત્તક આરંભિકી આદિ ક્રિયાઓ અલ્પ માત્રમાં જ લાગશે, કારણ કે તેણે વાસણની પૂરેપૂરી કિંમત તે વાસણના વેચનારને ભરપાઈ કરી દીધી હોય છે.
वे ५२न। ४थन 6५स ९२ ४२ता सूत्रा२ ४ छ-(पढम चउत्थाण एक्को गमो, 'बिइयतइयाण, एकको गमो) पडयो रे मनुपात ( - જવાયેલાં) ધન વિષેનો આલાપક છે તે ઉપનીત ( લઈ જવાયેલાં) “વાસણે
as
| SR No. | 009314 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 1151 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 74 MB |