________________
3
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०५उ०६०२ गृहपतिभाण्डाग्निकायस्वरूपनिरूपणम् ३८७ ताओ भंडाओ आरंभिया किरिया कज्जड़, जाव - अपच्चक्खाणकिरिया कज्जइ हे गौतम ! गाथापतेः तस्माद् भाण्डाद् आरम्भिकी क्रिया क्रियते भवति यावत्पारिग्रहिकी मायाप्रत्ययिकी अप्रत्याख्यानिकी क्रिया भवति । किन्तु ' मिच्छादंसणवत्तिया किरिया सिय कज्जइ, सिय नो कज्जड़, ' तरय गाथापतेः मिथ्यादर्शनमeafenी क्रिया स्यात् कदाचित् क्रियते भवति, अथ च रयात् कदाचित् नो क्रियते नो भवति गाथापतेः मिथ्यादृष्टयवस्थायां मिथ्यादर्शनप्रत्ययिकी क्रिया भवेत्, सम्यग्दृष्टयवस्थायां तु तस्य सा नो भवेदित्याशयः, परन्तु - ' कइय स्स ताओ सव्त्राओ पयणु भवंति ' क्रयिकस्य ताः उपर्युक्ताः सर्वाः क्रिया प्रतनुकी भवन्ति स्त्रीभवन्ति, क्रयिकस्याप्राप्तभाण्डत्वेन तद्गतक्रियाणामल्पत्वात्, गाथाहे गौतम! ( गाहावइस्स ताओ भंडाओ आरंभिया किरिया कज्जइजाव अपच्चक्खाण किरिया कज्जइ ) गाथापति को - घरधनी को- उन भाण्डों से आरंभिक क्रिया लगती है यावत् अप्रत्याख्यानप्रत्ययिकी क्रिया लगती है - यहां यावत् शब्द से " पारिग्रहिकी, मायाप्रत्ययिकी " इन दो क्रियाओं का ग्रहण हुआ है किन्तु (मिच्छादंसणवत्तिया किरिया सिय कज्जइ सिय नो कज्जइ ) मिथ्यादर्शन प्रत्ययिकी जो क्रिया है वह वहां भजनीय कही गई है, कारण इसका यह है कि यदि गाधापति मिथ्यादृष्टि है तो उसे मिथ्यादर्शन निमित्तक क्रिया, लगेगी ही और यदि गाथापति मिध्यादृष्टि नहीं है लम्यग्दृष्टि है, तो उसे यह क्रिया नहीं लगेगी । परन्तु (कइयस्ल ताओ सव्वाओ पयणुई भवंति ) जो उन भाण्डों का खरीददार है उसे ये सब क्रियाएँ अल्पमात्रा में ही लगेंगी । क्यों कि खरीददार ने उन भाण्डों को उस गाथापति के यहां से अभीतक
ગૌતમ સ્વામીના આ પ્રશ્નના ઉત્તર આપતા મહાવીર પ્રભુ કહે છે
कजइ
" गोयमा ! " हे गौतम! " गाहावइस्स ताओ भंडाओ आरंभिया किरिया कज्जइ जाव अप्वच्चक्खाणकिरिया कज्जइ " वासो वेथनार ते गृहस्थने ते વાસણાને લીધે આરભિકી, પારિગ્રહિકી, માયા પ્રત્યયિકી અને અપ્રત્યાખ્યાનિકી डिया सागशे. परन्तु “ मिच्छाद' सणवत्तिया किरिया सिय कज्जइ, सिय नो 32 પણ તેને મિાદર્શન પ્રત્યયિકી ક્રિયા લાગે પણ ખરી અને ન પણ લાગે. જો તે વ્યાપારી સભ્યષ્ટિ હશે તે તેને મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયિકી ક્રિયા લાગશે નહીં, પણ જો તે મિથ્યાર્દષ્ટિ હશે તે તેને તે ક્રિયા લાગશે. પરન્તુ कइयरस ताओ सव्वाओ पयई भवंति " ते वासो मरीहनार भाबुसने ते यांचे ક્રિયાએ અલ્પ માત્રામા લાગશે. કારણ કે તેણે તે વાસણાને તે વ્યાપારીને
<<