________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०५उ०६सू०२ गृहपतिभाण्डनिकायस्वरूपविरूपणम् ३७९ भदन्त ! भाण्डं यावत्-धनं च तस्य अनुपनीतं स्यात् ? एतदपि यथा भाण्डम् तथा ज्ञातव्यम् . चतुर्थालापकः, धनं च तस्य उपनीतं स्यात् , यथा प्रथमः आलापकः, भाण्डं च तस्य अनुपनीतं स्यात् , तदा ज्ञातव्यः प्रथमचतुर्थयोः एको गमः, द्वितीय प्रत्ययिकी क्रिया लगती है-और यदि वह मिथ्यादृष्टि नहीं है-सम्यकुदृष्टि है-तो उसे यह क्रिया नहीं लगती है । तथा जो बेचनेवाला गाथापति है उसकी तो समस्त वे क्रियाएँ कम हो जाती है। (गाहावइस्स णं भते। भंडे जाव घणेय से अणुवणीए सिया) हे भदन्त ! जब घरधनी अपने भांडों को दूसरे के लिये वेच देता है और उसके पास से जबतक उसे उनवर्तनों का मूल्य प्राप्त नहीं हो जाता है तो आरम्भिकी आदि क्रियाएँ किसे लगती है ? (एयं पि जहा भंडे उवणीए तहा णेयवं) इसका उत्तर भाण्डोपनीत के समान जानन चाहिये । ( चउत्थो आलायगो, धणे ये से उवणीए सियो, जहा पढमो-आलावगो, भंडे य से अणुवणीए सिया तहा णेयचो, पढन चउत्थाणं एक्को गमो, वितिय तइयाणं एको गमो) हे गौतम ! भाण्डोपनीतके विषसमें जैसाचौथा आलापक कहा गयाहै वैसा ही आलापक यहां घरधनीको जब तक अपने भाण्डोंका मूल्य प्राप्त नहीं "हो जाता वहां पर्यन्त हि जानना चाहिये । प्रथम और चतुर्थ आलापक
જે તે મિાદષ્ટિ ન હોય એટલે કે સમ્યફદૃષ્ટિ હેય તે તેને મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયિકી ક્રિયા લાગતી નથી. તે વાસ વેચનાર વ્યાપારીને તે તે પાંચે ક્રિયાઓ બહુ જ ન્યૂન થઈ જાય છે.
(गाहावहस्सण भते! भंडे जाव धणे य से अणुवणीए सिया). ભદન્ત ! ઘર ધણું પિતાનાં વાસણે બીજી કોઈ વ્યક્તિને વેચી દે પણ ખરી. દનારની પાસેથી જે તે વાસણની કીમત તેને ચુકવવામાં ન આવે તે આર. 'લિકી આદિ ક્રિયાઓ કોને લાગે છે?
(एयं पि जहा भडे उवणीए तहा णेयच) वासो वारने ક્રિયાઓ લાગવાનો ઉપર ઉલ્લેખ કરાય છે એ જ પ્રમાણે અહીં સમજી લેવું. (चउत्यो आलावगो धणे य से उवणीए सिया, जहा पढमो आलावगो भ डेयसे अणुवणीए सिया तहा णेयव्यो, पढम चउत्थाणं एक्कोगमो, वितियतइयाण एक्को गमो) गौतम ! पासो पाना विषयमा पो याथा सापडे. વામાં આવ્યું છે. એવો જ આલાપક, ઘર ધણીને વાસણની કીંમત મળે નહીં ત્યાં સુધી અહીં પણ ગ્રહણ કરવો જોઈએ. પહેલા અને બીજા આલાપકને