________________
प्रमैयन्द्रिका टीका श०५ उ०३ सू०२ नैरयिकाद्यायुष्कनिरूपणम् १७९ पृथिवीनैरयिकायुष्कं वा, यावत् - अधःसप्तमपृथिवीनैरयिकायुष्कंधा, तिर्यग् योनिकायुष्कं प्रकुर्वन् पञ्चविधं प्रकरोति, तद्यथा-एकेन्द्रिय-तिर्यग्योनिकायुष्क वा भेदः सर्वो भणितव्यः, मनुष्यायुष्क द्विविधम् , देवायुष्कं चतुर्विधं तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥ सू० २॥
॥ पञ्चमशतके तृतीय उद्देशः ॥ न्य गति में जाने योग्य जीव मनुष्य आयु का बंध करता है देवगति में जाने-योग्य जीव देवायु का बंध करता है। नरक आयु का यदि जीव बंध करता है तो वह सात नरकों में से किसी एक नरक में ही जाने योग्य आयु का बंध करता है (तं जहा-रयणप्पभा पुढवि नेरइयाउयंवा जाव अहे सत्तमापुढवि नेरइयाउयं वातिरिक्ख जोणियाउयं पकरेमाणे पंचयिहं पकरेइ-तं जहा-एगेदियतिरिक्खजोणियाउयं वा भेदो सवो भाणियन्यो, मणुस्साउयं दुविहं देवाउयं चउन्विहं) या तो वह रत्नप्रभा पृथिवि नरककी आयुका बंध करेगा या यावत् अधः सप्तमपृथिवी-नरक की आयुका बंध करेंगा। इसी प्रकारसे जब वह तिर्य चगतिमें जाने योग्य आयु का बंध करता है तो, वह पांच प्रकार के तिर्यञ्चों की आयु में से किसी एक तिर्यच में ही जाने योग्य ओय का बंध करता है। एके न्द्रिय तियश्च, दो इन्द्रिय तिर्यञ्च, ते इन्द्रिय चो इन्द्रिय तियश्च और . पंचेन्द्रिय तिर्यंच, इस प्रकार ले पांच प्रकार के होते है। सो जिर्स जीव ने तिर्यञ्चगति में जाने योग्य आयु का बंध किया होता है-वह જવાને ચે.ગ્ય જીવ મનુષ્ય આયને બંધ બાંધે છે, અને દેવગતિમાં જવા ગ્ય જીવ દેવાયુને બંધ બાંધે છે. જે જીવ નરકાયુને બંધ બાંધે છે, તે તે સાત नरमाथी ६ न२४भवान योग्य मायुनी मांधेछ.- (तंजहा -रयणप्पभा पुढवी, नेरइयाउय वा जाव अहेसत्तमा पुढवि नेरइयाउय वा तिरिक्त जोणियाउयं पकरेमाणे पंचविह पकरेइ-तजहा-एगेदियतिरिक्खजोणियाउय वा भेदो सव्वो भाणियव्यो, मणुस्साउय दुविह देवाउय चविह) sil ते 4 પહેલી રત્નપ્રભા પૃથ્વી-નરક-ના આયુને બંધ બાંધે છે, કાંત બીજી નરકના આયુને બંધ બાંધે છે એ રીતે સાતમી નરક પર્વતની કોઈ પણ એક નરકના આયુને બંધ બાંધે છે. એ જ પ્રમાણે જે તે જીવ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ પર્યન્તના પાંચ પ્રકારના તિય એમાંથી કઈ પણ એક પ્રકારને તિર્યંચમાં જ જવાને ચાય આચને બંધ બાંધે છે. કાંતે તે જીવ એકેન્દ્રિ તિચમાં જવા યોગ્ય આયુને બંધ કરે છે, કાંતે દ્વીન્દ્રિય તિર્યંચમાં, કાંતે તેઈન્દ્રિય તિર્યંચમાં, કાતે ચતુરિન્દ્રિય તિર્યંચમાં અને કાંતે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચમાં જવાને ચગ્ય આયુને તે જીવ બંધ કરે છે. જે તે જીવ મનુષ્યગતિમાં