________________
-
-
-
६५८
भगवती मायावी मकपाय: प्रगत इत्यर्थः तयाचा मागाशब्देनोपलक्षणत्वेन क्रोपमानलोभानां परिग्रहः विकुर्वते ? 'अमाई अमागी या अमायावी वा अप्रमत्तः विकुबई' चिकुर्वते ? भगवानाह-'गायमा ! माई विकुबई' हे गौतम ! मायी कपायवान् प्रमत्तो भूत्वा अनगारः विकुर्वते 'नो अमाई विकुबई' नो अमायी अप्रमत्तः अनगारो विकुर्वते विकुर्वणां कर्तुमर्हति । गौतमम्तत्र कारण पृच्छति-'से केणणे भंते ! इत्यादि। हे भदन्त ! तत् केनार्थेन केन हेतुना एवम्-उक्तमकारेण 'बुइ' उच्यते 'जाव-नो अमाई विकुन्नई' यावत् 'नो अमायी विकुर्वते, यावत्करणात् माग विकुर्वते इति संग्राह्यम् । मायी ममादी'से भंते ! किं माई विकुबई ? अमायी विकुम्वई' इस सन्न पाट द्वारा प्रकट की गई हैं। मायी शब्द का अर्थ कपाययुक्त अनगार आत्मा -जिसे सैद्धान्तिक परिभापा में प्रमत्त कहा गया है। यहां माया शब्द उपलक्षणरुप है-इससे क्रोध मान और लोभ कपायों का भी ग्रहण हो जाता है। अमायी शब्दका अर्थ कपायरहित अनगार आत्मा है । जिसे सैद्धान्तिक परिभाषा में अप्रमत्त कहा गया है। प्रभु इसका उत्तर देते हुए गौतम से कहते हैं कि 'गोयमा' हे गौतम । (मायी-विकुब्धह) मायी-कपाययुक्त अनगार प्रमत्त होकर विक्रिया करता है 'नो अमायी' अप्रमत्त अनगार विकुर्वणा नहीं करता है। हे गौतम। इस विषयमें कारण जानने की इच्छासे 'से केणणं भंते' इत्यादि इस प्रकार पूछते है कि हे भदन्त ! मायी अनंगार ही विकुणा करनेके योग्य है-अमायी अनगार नहीं. ऐसा માયી અણગાર કરે છે કે અમાયી અણગાર કરે છે? એટલે કે બાહ્ય પગલોને ગ્રહણ કરીને, અનેક વૈથિરૂપનું નિર્માણ કરીને, ઉપર્યુકત કાર્ય કરનાર અણુગાર માથી હોય છે, કે અમાયી હોય છે ? “માયી” શબ્દને અર્થ કષાયુકત અણગાર આમા છે–જેને શ્રદ્ધાન્તક પરિભાષામાં “પ્રમત્ત કહે છે. અહીં “માયી” શબ્દ ઉપલક્ષણરૂપ છે. તેના દ્વારા ક્રોધ, માન અને લોભરૂપ કષાયને પણ ચણ કરાય છે. કષાય રહિત અણગાર આત્માને “અમાથી અણગાર કહે છે. તેને રદ્ધાનિક પરિભાષામાં અપ્રમત્ત કહે છે.
GOR-- 'गोयमा ! गीतम! 'मायी विकुबई मायी.. पाययुत मार-प्रभात मार पिया रे छ. 'नो अमायी' सभायी-मप्रमत्त मार વિકવણ કરતો નથી. તેનું કારણ જાણવા માટે ગૌતમ સ્વામી નીચે પ્રશ્ન પૂછે છે'से केणणं भंते | UAll. BHER! ५ २४ार मे । छ। भाषी