Page Text
________________
- सुधा टीका स्वा० ७ सू० १७ कुलकरादिनिरूपणम्
૬૭
पेयपदार्थ इइ मत्तशब्देनोच्यते, तस्य अङ्गका = हेतुभूताः, अथवा मतं =शानन्दजनकं पेयवस्तु, तदेवाङ्गम् = अवयवो येषां ते तथा, आनन्दप्रदपेयपदार्थदायका'वृक्षा इत्यर्थः । भृङ्गाः भृारादिविविधपात्रदायका वृक्षविशेषा २ चित्राङ्गाः= विविधमाल्यसम्पादका वृक्षाः ३ चित्ररसाः - चित्रा : = मधुरादिभेदभिन्ना अनेक रूपा रसा येभ्यः समुपलभ्यन्ते तथाभूताः ४ । मण्यङ्गाः- मणीनाम् = मणिमयभूष णानाम् अङ्गभूताः = हेतुभूता मध्यङ्गाः, अथवा मणयोऽङ्गानि येषां ते तथा-मणि'मयभूषणदायकाः ५ | अनग्नाः = विविध वस्त्रदायकाः वृक्षाः । वस्त्रपदानेन जनानां नग्नपरिहरणात् अननेति संज्ञा बोध्या ६। तथा कल्पवृक्षाः उक्तव्यतिरिक्तानां सकलमनोरथानां पूरका सविशेषाः । एते सप्तापि कलरवृक्षा युगजनानामुपभोग'पूरकाः नामप्रथम कुलकरसमये प्रादुर्भूता इति विज्ञेयम् ॥ ० १७ ॥ आनन्ददायक पदार्थ देनेवाले जो वृक्ष हैं, वे माइक हैं । विविध Ahire भृङ्गर आदि पात्रोंके देनेवाले जो वृक्ष विशेष हैं, वे यहां भृङ्ग शब्द से लिये गये हैं । विविध माल्योंके सम्पादक जो वृक्ष विशेषहैं वे चित्राङ्ग शब्द से लिये गये हैं । मधुरादि भेदसे भिन्न अनेक रस जिनसे प्राप्त होते हैं वे यहां चित्र शब्दसे लिये गये हैं । मणिमय भूषणोंके जो कारण होते हैं के, अथवा मणिमय भूषणोंके देनेवाले जो होते हैं पे वृक्ष यहां मण्ङ्ग शब्द से लिये गये हैं । विविध वस्त्रोंके देनेवाले जो विविध वृक्ष हैं, वे अनग्न शब्द से लिये गये हैं । इनकी अनग्न ऐसी -संज्ञा इसलिये हुई है, कि ये वस्त्रोंके देनेसे मनुष्यों को दूर करते हैं । उक्त इन वृक्षोंसे भिन्न जो वृक्ष सकल मनोरथोंके पूरक होते हैं वे कल्पवृक्ष हैं। ये सात प्रकार के कल्पवृक्ष युग जनोंके उपभोगके દદાયક પદાર્થો ઉત્પન્ન કરનારા વૃક્ષાને મત્તાંગક કહે છે. (૨) ત્રિવિધ પ્રકા રના ભૃંગાર આદિ પાત્ર આપનારાં વૃક્ષાને ભૃવૃક્ષો કહે છે. (૩) વિધ માલાએ. જેમાંથી અને છે એવાં વૃક્ષોને ચિત્રાંગ વૃક્ષો કહે છે (૪) જે વૃક્ષો મધુરાદિ વિવિધ રસેના પ્રદાતા હૈાય છે તેમને ચિત્રરસ કહે છે. (૫) મિણું. મય ભૂષ@ામાં જે કારણભૂત હેાય છે તેમને, અથવા મણિમય ભૂષણા દેનારાં જે વૃક્ષો હાય છે તેમને અહીં મણ્યગ ” પદ વડે ગ્રહણ કરવામાં આન્યા છે (૬) વિવિધ વસ્ત્રો પ્રદાન કરનારા વૃક્ષેાને ગ્રહણ કરવામાં આવ્યા છે તેમને અનગ્ન કહેવાનુ કારણ એ છે કે તે મનુષ્યાને વસ્ત્રનું પ્રદાન કરીને તેમની નગ્નતાને ઢાંકવામાં મદદરૂપ બને છે. (७) ने वृक्षों सा मनोरथ पूर्ण पुरनारा होय छे. न्छित वस्तु आय નારાં હાય છે, તે વૃક્ષેાને કલ્પવૃક્ષો કહે છે. આ સાતે પ્રકારના કલ્પવૃક્ષે તે
C
८
, અનગ્ન
પદ દ્વારા
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |