Sthanang Sutram Part 04

SR No.: 009310
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1965
Total Pages: 773
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 43 MB

Page 589

सुंधा टीका स्था. ७ सू. ६ सप्तविधपृथ्वीस्वरूपनिरूपणम् सप्त घनोदधयः प्रतिष्ठिताः । एतेषु खलु सप्तमु घनोदधिषु पिण्डलक पृथुल संस्थानसंस्थिताः सप्त पृथिव्यः प्रक्षप्ताः, तद्यथा-प्रथमा यावत् सप्तमी.। एतासां खलु सप्तानां पृथिवीनां सप्त नामधेयानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा-घर्मा १ वंशा २, शैला ३, अञ्जना ४, रिष्टा ५, मघा ६, माधवती ७। एतासां खलु सप्तानां पृथिवीनां सप्त गोत्राणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-रत्नप्रभा १, शर्करामभा २, वालुकाममा ३, पङ्कषमा ४, धूमममा ५, तमा ६, तमस्तमा ७ ॥सू०६॥..
टीका-'अहोलोगे' इत्यादि-- ___ अधोलोके खलु सप्त पृथिव्यः सन्ति । ' अधोलोके ' इत्युक्तम् , तेनोर्ध्वलोकेऽपि पृथिवीसत्ता गभ्यते । तत्र च ' ईपत्माग्भोरा' नामैकैच पृथिवी योध्या। ननु प्रथमपृथिव्या उपरिभागस्थितानि नव शतानि योजनानि तिर्यग्लोके स्थितानि, कथं तर्हि अधोलोके सप्त पृथिव्य उकाः ?-इति चेत् , आह-देशोनापि पृथिवी पृथिव्येव भवति न तु पृथिवीतो भिन्ना । अत एव-अधोलोके सप्त
सप्त ससमिका आदि प्रतिमाएं पृथिवी परही रहकर की जाती हैं-अतः अब सूत्रकार पृथिवीका प्रतिपादन करते हैं
__ " अहेलोगेणं सत्त पुढवीओ पण्णत्ताओ" इत्यादि सू० ६॥ - टीकार्थ-अधोलोको सात पृथिवियां कही गई हैं, इस कथनसे ऊर्ध्वलोकमें भी पृथिवी की कही गई जानी जाती है, वहाँ " ईषत्पाउभारा" इस नामकी एकही पृथिवी है. __ शंका-प्रथम पृथिवीके उपरि भागमें स्थित नौसौ योजन तिर्य. ग्लोकमें स्थित हैं, तो फिर आपने अधोलोकमें सात पृथिवियां कैसे कहीं ?
उत्तर-कुछ कम भी पृथिवी पृथिवीही होती है, यह प्रथिवी से भिन्न नहीं होती है, इसीलिये अधोलोकमें सात पृथिवियां कही गई
- સસ સસમિકા આદિ પ્રતિમાઓની આરાધના પૃથ્વી પર રહીને જ કરવામાં આવે છે, તેથી હવે સૂત્રકાર પૃથ્વીનું પ્રતિપાદન કરે છે.
"अहे लोगेणं पुढवीओं पण्णचाओ" त्याहટીકાઈ–અલકમાં સાત પૃથ્વીઓ આવેલી છે. આ કથન દ્વારા ઉર્વલેકમાં પણ પૃથ્વી હોવી જોઈએ એવું સૂચિત થાય છે. ઉર્વકમાં “ઈષપ્રામારા નામની એક જ પૃથ્વી છે..
શંકા–પહેલી પૃથ્વીનો ઉપરને ભાગ તિર્યંગ્લેકમાં ૯૦૦ જન સુધી વ્યાપ્ત હોવા છતાં પણ આપ શા કારણે એવું કહે છે કે “અલેકમાં ( सात पृथ्वीमा छ?"
ઉત્તર-પૃથ્વીને અમુક ભાગ છે થવા છતાં પણ બાકીને ભાગ પૃથ્વી રૂપ જ ગણાય છે. પ્રથમ પૃથ્વીને જેટલે ભાગ અલકમાં છે તેટલે