________________
भुघा टीका स्था०६ सू० ६३ औदयिकादिभावनिरूपणम्
५०७ 'नानि, पञ्च च दानलब्धयः, तथा-सम्यक्त्वं चारि संयमासंयमश्चेति अष्टादश भेदाः ३। औदायिकस्य-चतस्रो गतयः, चत्वारः कपायाः, त्रीणि लिङ्गगनि, षट् ज्ञान, विभङ्गज्ञान तीन दर्शन चक्षुदर्शन, अचक्षुदर्शन, अवधिदर्शन पचि दानकी लब्धियां दानलब्धि, लाभ, भोग, उपभोग और वीर्य-सम्यक्त्व चारित्र और संयमासंयम इनमें मतिज्ञानावरण, श्रुतज्ञानावरण, अवधिज्ञानावरण और मनापर्यय ज्ञानावरण के क्षयोपशम से मत्यादिक
चार-ज्ञान उत्पन्न होते हैं । मति अज्ञानावरण, श्रुत अज्ञानावरण और -विभंगज्ञानावरण के क्षयोपशम से ३ तीन मत्यादिक अज्ञान होते हैं। चिक्षुदर्शनावरण, अचक्षुदर्शनावरण, अवधिदर्शनावरण के क्षयोपशमसे चक्षुदर्शन आदि ३ तीन दर्शन होते हैं। पांच प्रकारके अन्तराय के-क्षयोपशम से दान, लोभ, मोग आदि पांच लब्धियां होती हैं, सम्यक्त्व प्रकृति के उदयसे क्षायोपशमिक लम्यक्त्व होता है, अनन्तानुबंधी आदि बारह प्रकारका कषाय के उदयाभावी क्षय और सदवस्थारूप उपशम से तथा चार संज्वलनमें से किसी एकके और नौ नो-कषाय के यथासंभव उदय होने पर क्षायोपशमिक सर्वविरतिरूप चारित्र प्रकट होता है तथा अनन्तानुबन्धी आदि आठ प्रकार की कषाय મિત્વજ્ઞાન, કૃતાજ્ઞાન, અને વિસંગજ્ઞાન રૂપ ત્રણ અજ્ઞાન ચક્ષુદર્શન, અચક્ષદર્શન, અને અવધિદર્શન રૂપ ત્રણ દર્શન, દાન, લાભ, ભેગ, ઉપગ અને વિર્ય, આ પાંચ લબ્ધિઓ. આ રીતે ૪ જ્ઞાન, ૩ અજ્ઞાન, ૩ દર્શન અને પાંચ લબ્ધિઓ મળીને ૧૫ પ્રકાર થયા. બાકીના ત્રણ પ્રકાર નીચે પ્રમાણે छ-(१) सभ्य४१, (२) यात्रि मन (3) सयमा यम. साहीत क्षायो५मि 'ભાવના કુલ ૧૮ પ્રકાર સમજવા. મતિજ્ઞાનાવરણ શ્રુતજ્ઞાનાવરણ, અવધિજ્ઞાનાવ‘રણ, અને મનપર્યયજ્ઞાનાવરણના ક્ષપશમથી મતિજ્ઞાન અદિ ચાર જ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે. મતિ અજ્ઞાનાવરણ, મૃત અજ્ઞાનાવરણ અને વિભાગજ્ઞાનાવરણને ક્ષયપશમથી મત્યજ્ઞાન આદિ ત્રણ અજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય છે ચક્ષુદર્શનાવરણ, અચક્ષુદશનાવરણ, અને અવધિદર્શનાવરણના ક્ષયોપશમથી ચક્ષુદર્શન આદિ ત્રણ દર્શન ઉત્પન્ન થાય છે. પાંચ પ્રકારના અન્તર યના ક્ષયોપશમથી દાન, લાભ, ભેગ આદિ પાંચ લબ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય છે. સમ્યકત્વ પ્રકૃતિના ઉદયથી ક્ષાપશમિક સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત થાય છે અનન્તનુ બધી આદિ ૧૨ પ્રકારના કષાયના ઉદયાભાવીક્ષય અને સદવસ્થારૂપ ઉપશમથી તથા ચાર સંજવલનમાથી કઈ એકને અને નવ નેકષાને યથાસંભવ ઉદય થવાથી ક્ષાપશમિક સર્વવિરતિ રૂપ ચારિત્ર પ્રકટ થાય છે. તથા અનન્તાનુબંધી આદિ ૮ પ્રકારના