Page Text
________________
४८३
सुधा टोका स्या० ६ सू० ६१ इन्द्रस्थानादिनिरूपणम् पण्मासान देवानामुत्पत्तिविरहो भवतीति भावः । तथा-एकै कम् इन्द्रस्थानम्यत्र चमरादय इन्द्रास्तिष्ठन्ति, एतादृशं भवननगरविमानरूपं स्थानम् उत्कर्पण षण्मासान् यावत् उपपातेन इन्द्रापेक्षया विरहितं तिष्ठतीति । तथा-अधःसप्तमी,सप्तमी तु पश्चानुपूा रत्नमभाऽत्यभिधीयते इत्यध इति विशेषणम् , ततश्चाध:सप्तमीशब्देन तमस्तभा ग्राह्या । सा तु उत्कर्षेण पण्मासान् यावत् उपपातेन विरहिता भवति । तदुक्तम् -- उत्कर्षतः प्रथमादिसप्तनरकेषु )
"चउवीसई सुहत्ता १, सत्त अहोरत्त २ तह य पन्नरस ३।
मासो ४ य दो ५ य चउरो ६, छम्मासा ७ विरहकालो उ॥ १॥" छाया--चतुर्विंशतिर्मुहूर्ताः १ सप्त अहोरात्रा २ स्तथा च पञ्चदश ३। - मासश्च ४ द्वौ च ५ चत्वारः ६ षण्मासा ७ विरहकालस्तु ॥१॥ इति । राजधानी उत्कृष्ट से छह माल तक देवोंकी उत्पत्तिले विरहगाली होती है, अर्थात् इस राजधानी में छ माल लक देवोंकी उत्पत्तिका विरह होता है, इसके बाद फिर कोई न कोई देश वहां अवश्प उत्पन्न हो जाता है, तथा-जहाँ चामरादिक इन्द्र रहते हैं, ऐसा जो भवन नगर एवं विमान रूप एक २ स्थान है, वह भी उत्कृष्टले छ माह तक उन इन्द्रोंकी उत्पत्तिले विरहयुक्त होता है, तथा-अघासप्तमी पृथिवी तमस्तमा पृथिवी भी छह मास तक नारकले उपपातले चिरहित होती है, यहां जो सप्तमी पृथियो के साथ अध: पद दिया है, उसका कारण ऐसा है, कि :पश्चानुपूर्वीसे रत्ननला पृथिवी ली लप्सली पृथिवी हो सकती है, अतः वह यहां गृहीत न हो इसके लिये "अघ: " पदका प्रयोग किया गया है। कहा भी है-" चउबीसई सुहत्ता' इत्यादि। ઉત્પત્તિને વિરહ (ભાવ) રહે છે, ત્યાર બાદ કેઈને કે ઈ દેવ ત્યા અવશ્ય ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. તથા જ્યાં ચમરાદિક ઈદ્રો રહે છે એવા ભવન, નગર અને વિમાન રૂપ પ્રત્યેક સ્થાન પણ વધારેમાં વધારે છ માસ સુધી ઈદ્રોની ઉત્પત્તિથી રહિત સંભવી શકે છે.
તથા અધસપ્તમી પૃથ્વી (તમસ્તમાં નામની સાતમી નરક પૃથ્વી) પણ છ માસ સુધી નારકના ઉપપાતથી રહિત હોઈ શકે છે. અહીં સાતમી પૃથ્વીની સાથે “અધ' પર જવાનું કારણ એ છે કે પશ્ચાનુપૂરથી ગણવામાં આવે તે રત્નપ્રભા પૃથ્વીને પણ સાતમી પૃથકી કહી શકાય છે આ પ્રકારની ગેરસમજૂતિ નિવારવા માટે અહીં સાતમી પૃથ્વીની આગળ “અષ: પદ મૂક पामा मा०युं छे. ४यु ५४ छ ' " चउवीसईमुहुत्ता । त्याह
| SR No. | 009310 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 773 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 43 MB |