________________
सुधा टीका स्था. ५ उ २ सू.२३ आवारकाभेदनिरूपणम्
११७
दिना । आरोपणा हि प्रस्थापितादिभेदैः पञ्चविधा भवति । तत्र प्रस्थापिताआरोपणीयेषु बहुषु प्रायश्चित्तेषु सत्सु यद् लघुमासगुरुमासादिप्रायश्चित्तेषु कस्य चिदेकस्य प्रस्थापना सा प्रस्थापितेत्युच्यते ॥ १॥ तथा-स्थापिता - यः कश्चित् मासगुर्वादिप्रायश्चित्ताहे भवति, म गुरोर्वैयावृत्त्यं करोति, अतस्तस्य प्रायश्चित्त वैयावृत्त्य समाप्तिं यावत् स्थापितम्, ततः पश्चात् स प्रायश्चित्तं करिष्यतीत्येपा स्थापितेत्युच्यते ॥२॥ तथा - कृत्स्ना - यत्र झोपो न क्रियते सा । झोपस्त्वयम् - भगवतो महावीरस्वामिनस्तीर्थे पण्मासान्तमेव तपो भवति पण्णां मासानामुपरि ये " आरोवणा पंचविहा " इत्यादि ।
यह आरोपणा प्रस्थापित आदिके भेदसे पांच प्रकारकी होती है, इनमें जो आरोरणा आरोपणीय अनेक प्रायश्चित्तोंके होने पर लघुमास गुरुमास आदि प्रायश्वित्तों में से किसी एक मायश्चित्त के प्रस्थापनारूप होती है, वह आरोपणा " प्रस्थापिता " इस रूपसे कही गई है, तथा जो कोई मासगुरु आदि प्रायश्चित्त के योग्य होता है, वह पहिले गुरुकी वैयावृत्ति करता है, अतः जबतक वैयावृत्तिकी समाप्ति नहीं हो जाती है, तब तक उसका प्रायश्चित्त स्थापित रहता है, इसके बाद वह प्राय चित्त करता है, इस तरह से यह आरोपणा स्थापितारूप कही गई है, तथा जिस आरोपण में झोष नहीं किया जाता है, वह आरोपणा कृत्स्ना आरोपणा है, झोषका अभिप्राय ऐसा है, कि भगवान् महावीर स्वामीके तीर्थ में छह मास तकही तप होता है, छह मासके बाद जो मास अप" आरोवणा पंचविद्दा " त्याहि
1+
તે આાપેણાના પ્રાથ પિત આદિ પાંચ ભેદ કહ્યાં છે જે આપણા, આરાપ ણીય અનેક પ્રાયશ્ચિત્તોના સંદ્ભાવ હોયત્યારે લઘુમાસ, ગુરુમાસ આદિ પ્રાયશ્ચિ ત્તોમાંથી એક પ્રાયશ્ચિત્તની પ્રસ્થાપના રૂપ હોય છે, તે આરેાપણુને પ્રસ્થા 'પિતા' કહે છે. તથા જે કાઈ સાધુ માસગુરુ આદિ પ્રાયશ્ચિત્તને ચેાગ્ય હોય છે, તે પહેલાં ગુરુનુ' તૈયાનૃત્ય કરે છે, તેથી જ્યાં સુધી વૈયાવૃત્તિની સમાપ્તિ થઈ જતી નથી, ત્યાં સુધી તેનું પ્રાયશ્ચિત્ત સ્થાપિત રહે છે, ત્યારબાદ તે પ્રાયશ્ચિત્ત કરે છે. આ રીતે આ આરાપણાને ‘સ્થાપિતા ’ રૂપ કહેવામાં આવી છે. તથા જે આરાપણામાં ‘ઝેષ ’ કરાતે નથી તે આરાપણાને કૃના આપણા ” કહે છે. ઝેષને ભાવાથ નીચે પ્રમાણે છે મહાવીર પ્રભુના તીર્થમાં છ માસ સુધીનું જ પ્રાયશ્ચિત્ત માપી શકા
"
-