________________
स्थानास "कीहशोऽयं संघो, योऽमार्गमपि मार्गीकरोति' इत्येवं निन्दा बदन दुर्लभ बोधितासम्पादकं कर्म प्रकरोति जीवः । वस्तुतस्तु चातुर्वर्णः सङ्घो ज्ञानादिगुणसमुदायात्मकत्वान्नकदाचिदपि अमार्ग मागी करोति, अपितु स तीर्थकरादि प्रवतितं मार्गत्वेनाश्रयतीति निन्दकाक्षेपो गुपैवेति चतुर्थम् ४। तथा-विपक्वतपो ब्रह्मचर्याणां-विपक्वं परिपाकावस्थामुपगतं-प्रकृष्टतां प्राप्तं तपो ब्रह्मचर्य भवान्तरे येषां तेषाम् , यद्वा-विपक्यम्-उदयावस्थायामागतं तपो ब्रह्मचर्य तहेतुकं देवायुष्कादि कर्म-येषां तेषां देवानाम् अवर्णम्" नं सन्ति देवाः । यदि ते भवेयुस्तर्हि ते कदाचिदप्युपलभ्येरन्नपि । न च तेषां कदाचिदप्युपलब्धिर्भवति । सन्तु वा अमार्गको भी मार्ग करता है,इस प्रकार से संघकी निन्दा करनेवाला व्यक्ति दुर्लभ बोधिताके सम्पादक कर्मका बन्ध करता है, वास्तवमें देखा जाय तो चातुर्वर्ण सङ्घ ज्ञानादि गुणोंका समुदायरूपही होता है, अतः यह कभी भी अमार्गको मार्गरूप नहीं करता है, किन्तु तार्थंकर आदि द्वारा प्रव. तित मार्गकोही वह मार्ग रूपसे आश्रित कात्ताहै, अत: इस तरहसे निन्द कका आक्षेप झूठाही है ४। पांचवां कारण ऐसा है, जो व्यक्ति विपक्वतपो ब्रह्मचर्यवाले देवोंकी निन्दा करता है, वह दुर्लभबोधिता सम्पादक कर्मका धन्ध करता है-भवान्तरमें जिनका तप और ब्रह्मचर्य विपक्व विशेषरूपसे परिपाकको प्राप्त हुआ है, सर्वोत्कृष्ट हुआ है, यद्वापरिपक्व उद्य अवस्थामें आया है, तप एवं ब्रह्मचर्य हेतुक देवायुष्कादि कर्म जिन्हों के ऐसे देवों का अवर्णवाद करना " अर्थात् देवं नहीं हैं यदि वे होते तो कभी तो दिखाई देते, अतः कैसे કેવું છે કે જે અમાર્ગને પણ માર્ગ ગણે છે.” આ પ્રકારના વચનો દ્વારા સંઘની નિન્દા કરનાર દુર્લભાએ પિતાના ઉત્પાદક કર્મને બન્ધ કરે છે ખરી રીતે તે. ચતુર્વિધ સંઘ જ્ઞાનાદિ ગુણોના સમુદાય રૂપ જ હોય છે, તેથી તે કદી પણ અમાર્ગને માર્ગ રૂપે માનતા નથી. તે તો તીર્થકર આદિ દ્વારા પ્રવર્તિત માર્ગે જ, ચાલતું હોય છે. તેથી તેને અમાર્ગ ગણવે તે તેને અવર્ણવાદ જ કરવા બરાબર છે. - પાંચમું કારણ–જે માણસ વિપકવ તપે બ્રહ્મચર્યવાળ દેવેની નિન્દા કરે છે, તે પણ દુર્લભ બેધિતાના ઉત્પાદક કર્મને અન્ય કરે છે. ભવાન્તરમાં જેમનું તપ અને બ્રહ્મચર્ય વિપકવ થયેલું છે. વિશેષ રૂપે પરિપકવ થયેલું છે સર્વોત્કૃષ્ટ રહેલું છે અથવા જે તપ અને બ્રહ્મચર્ય હેતુક દેવાયુષ્ઠાદિ કમને જેમને ઉદય થયે છે એવા દેને