Page Text
________________
७११
स्थानात्रे
" ओवट्टण - उच्चरण - संक्रमणा च तिन्नि करणाई " छाया - अपवर्तनोद्वर्तन संक्रमणानि च त्रीणि करणानि " इति । एतानि त्रीणि करणानि देशोपशमनायां भवन्ति, न तु सर्वोपशमनायां, सर्वोपशमनाया मोहनीय एव सद्भावात् । शेषाणां सप्तानां कर्मणां सर्वोपशमना न भवति, देशोपशमना तु सर्वेषां कर्मणां भवतीति पर्यवसितोऽर्थः ३ तथा विपरिणामनोपक्रमः - वीतिविविधैः प्रकारैः - कर्मणां मत्तोदयक्षयोपशमापवर्तनोद्वर्तनादिभिः एतद् रूपतयेत्यर्थः, परिणामना - अवस्थान्तरमापणा विपरिणामता, यहा - विविधैः प्रकारैः गिरिसरिदुपलन्यायेन द्रव्यक्षेत्रादिभिः कर्मणां परिणामना - अवस्थान्तरमापणा । अथवाहै इस उपशमना का जो उपक्रम है वह उपशमनोपक्रम है । उपशमना में तीन करण होते हैं । उक्त भी है - " ओट्टण-उच्चट्टण-संकमणाई 'च तिन्नि करणाइ " अपवर्तन - उद्वर्तन और संक्रमण ये तीन करण देशोपशमना में होते हैं - सर्वोपशमनामें नहीं । मोहनीय में ही सर्वोप: शमनाका सद्भाव होता है। बाकी के जो सात कर्म हैं - उनमें सर्वोपशमना नहीं होती है | देशोपशमना ही होती है । तथा-मोहनीय में दोनों प्रकारकी उपशमना होती है - देशोपशमना भी होती है और सर्वोपशमना भी होती है । विपरिणामनोपक्रम - कर्मों की वि-विविध प्रकारों से सत्ता, उदय, क्षयोपशम, अपवर्तन, उद्वर्तन आदि रूपसे जो परिणामना - अवस्थान्तर प्रापणा है, वह अथवा विविध प्रकार से जो - गिरि सरिदुषघोलन न्याय से द्रव्य क्षेत्रादिके अनुसार कर्मे की परिणामना - अवस्थान्तर प्रापणा होती है वह अथवा - कारणविशेषको लेकर जो છે તેનું નામ ઉપશમનેાપક્રમ છે. ઉપશમનામાં ત્રણ કરણ હોય છે. કહ્યું પણ छे - " ओवट्टण - उट्टण - संक्रमणाई च तिन्नि करणाई " अपवर्तन, उद्वर्तन અને સંક્રમણુ આ ત્રણ કરણેને સદ્ભાવ દેશેાપશમનામાં હોય છે. સર્વોપશમનામાં હાતા નથી મેહનીયમાં જ સર્વોપશમનાના સદ્દભાવ હોય છે, બાકીના સાત કર્મોમાં સર્વોપશમનાના સદ્દભાવ હતેા નથી પણ દેશેાપશમનાના જ સદ્ભાવ હાય છે તથા મેહનીયમાં અન્ને પ્રકારની ઉપશમનાના સદ્ભાવ છે. એટલે કે સર્વોપશમનાને પણ સદ્ભાવ હેય છે અને દેશેાપશમનાને પણ સદ્દભાવ હાય છે.
વિપરિણામેપક્રમના ભાવા-કર્મીની જે વિવિધ પ્રકારે સત્તા, ઉય, યેાપશમ, અપવન, ઉતન આદિ રૂપે જે પરિણામના ( અવસ્થાન્તર પ્રાપ્તિ) થાય છે, તેને અથવા વિવિધ પ્રકારે જે−ગિરિ સરિ દ્રુપઘાલન ન્યાયે
| SR No. | 009308 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 822 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 47 MB |