________________
सुधा टीको स्था०४ उ. १ सू. १९ लोकपालादिनिरूपणम्
५२३
“ अमियवाहणस्से "-त्यादि - अमितवाहनस्य = तदाख्यास्यौदीच्य दिक्कुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, ते यथा-- त्वरितगतिः १, क्षिप्रगतिः २, सिंहविक्रमगतिः ३, सिंहगतिः ४ | इति ।
“ बैलंबस्से "त्यादि -- वेलम्बस्य तदाख्यस्य दाक्षिणात्य वायुकुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, ते यथा - काल: १, महाकाल: २, अञ्जनः ३, रिष्ट. ४ । इति । " पभंजणस्से " - त्यादि - प्रभञ्जनस्य तदाख्यस्यौदीच्यवायुकुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः ते यथा - काल: १, महाकाल:, रिष्ट: ३, अञ्जनः ४ इति । " घोसस्से " -- त्यादि - घोषस्य - तदाख्यस्य दाक्षिणात्य - स्तनितकुमारेन्द्रस्य लोकपालाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, ते यथा - आपतः १, व्यावर्तः २, नन्दिका - वर्तः ३, महानन्दिकावर्तः ४ ।
हैं, अभिगतिके लोकपाल त्वरितगति- क्षिप्रगति सिंहगति और सिंहविक्रमग्रति है तथा अमितवाहनके भी येही लोकपाल हैं केवल अन्तर इतना ही है कि वहाँ जो सिंहविक्रमगति चौथा है वही यहां तीसरा लोकपाल हो जाता है और वहाँ जो तीसरा है वह यहां चौथा बन जाता है ।
वेलम्ब और प्रभञ्जन ये दो इन्द्र वायुकुमारोंमें हैं । इनमें वेलम्ब दक्षिणार्धका और प्रभञ्जन उत्तरार्धका अधिपति हैं, वेलम्बके लोकपालों में काल १, महाकाल २, अजन ३ और रिष्ट हैं । और प्रभञ्जनके भी येही लोकपाल हैं अन्तर इतनाही है कि वेलम्बका चौथा जो रिष्ट लोकपाल है वह अञ्जनका तीसरा है । घोष और महाघोष ये दो इन्द्र स्तनितकुमारों में हैं इनमें घोष दक्षिणार्धका और महाघोष उत्तरार्धका अधिपति हैं, घोषके लोकपालों में आवर्त - व्यावर्त - नन्दिकावर्त और महाક્ષિપ્રગતિ, (૩) સિંહગતિ અને (૪)સિદ્ધવિક્રમગતિ, અમિતવાહનના લેાકપાલેાનાં નામ પણ એવા જ છે પણ અહીં (૩) સિંહવિક્રમગતિ ને ત્રીજો સમજવો અને (૪) સિંહગતિ ને ચાથા સમજવા, વાયુકુમારેાના એઇન્દ્રોનાં નામ વેલમ્મુ અને પ્રશ્ન જન છે. વેલમ્મ દક્ષિણા'ના અધિપતિ છે અને પ્રપ્તજન ઉત્તરાધના અધિપતિ છે. વેલમ્મના खेोउपायानां नाम--(१) डाब, (२) भडाभास, (3) संभन भने (४) सिट छे, પ્રભજનના લેાકપાલેાનાં નામ પણ કાલ, મહાકાલ, ષ્ટિ અને અંજન છે, અહીં ત્રીજા અને ચાયા લેપાલના ક્રમ ક્રી ગયા છે.
સ્તનિતકુમારાના એ ઇન્દ્રોનાં નામ ઘાષ અને મહાધેાષ છે. ઘોષ દક્ષિ ણાના અધિપતિ છે અને મહાવેાષ ઉત્તરાના અધિપતિ છે. ઘોષના ચાર सोयाबीनां नाम मा प्रभा छे - (१) भावर्त, (२) व्यावर्त, (3) नन्द्रिावत