Page Text
________________
२३२
स्थानास्त्रे ___ अथ भावगर्हायां प्रसन्नचन्द्ररापिदृष्टान्तः प्रोच्यते
आसीज्जम्बूद्वीपे दक्षिणभरते क्षितिप्रतिष्ठितपुरे सोमचन्द्रनामा नृपतिः । तस्य पुत्रः प्रसन्नचन्द्रो जातः । राजा सोमचन्द्रः प्रसन्नचन्द्रे पुत्रे राज्यभारं दत्त्वा प्रव्रजितो जातः ।
एकदा प्रसन्नचन्द्रस्य राज्ञः शिर केशान् राज्ञी परिशोधयितुं प्रवृत्ता । राजा प्रसन्नचन्द्रः स्वमुखं दर्पणे विलोकयति । तदाऽसौ गिरः-केगोन् विलोकमानस्तत्रै शुक्ल केशमपश्यत् । ततस्तस्य वैराग्यं समजनि । राज्ञी तमुदासीनं विज्ञाय वदति-नाथ ! किमधुना भवानुदासीनो जातः ? । विविधं सरसमशन पानं भवदीय-भवने वर्तते । ताम्बूलबीटिकाः पार्थे विद्यन्ते । नानाविधरत्नैर्भवदीयको. ___जम्बूद्वीप नामके द्वीपमें दक्षिण भरतक्षेत्रमें क्षितिप्रतिष्टित नामका पुरथा उसमें सोमचन्द्र नामका राजा था उसके पुत्र का नाम प्रसन्नचन्द्र था राजा सोमचन्द्र प्रसन्नचन्द्र के ऊपर राज्य का भार रग्ब कर दीक्षित हो गये एक दिन की बात है कि प्रसन्नचन्द्र राजा के शिर के बालों को रानी संभालने लगी उस समय राजा प्रसन्नचन्द्र ने दर्पण में अपना मुख देखा मुख देखते ही उनकी दृष्टि अपने एक मस्तक के सफेद केश पर जाकर पड़ी सफेद केश देखते ही उनके चित्त में वैराग्य ने स्थान ले लिया उदासीन हुए राजा को देखकर रानी ने कहा-नाथ! आप इस समय उदासीन क्यों प्रतीत हो रहे हो किस बात की आप को चिन्ता है आपके यहां विविध सरस अशन पान की कमी नहीं है ताम्बूल के बीड़े आपके सदा उपस्थित रहा करते हैं नाना प्रकार के रत्नों से आपका
પ્રસન્નચન્દ્ર રાજર્ષિની જેમ કેઈ સાધુ મનથી જ ગહ કરે છે, વચનથી કરતું નથી. ભાવગહની અપેક્ષાએ પ્રસન્નચન્દ્ર રાજર્ષિતું દૃષ્ટાન્ત આ પ્રમાણે છે-જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં ક્ષિતિપ્રતિષિત નામનું નગર હતું ત્યાં સેમચન્દ્ર નામને રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેના પુત્રનું નામ પ્રસન્નચન્દ્ર હતું. પ્રસન્નચન્દ્રને રોયે સોંપીને સમગ્ર દીક્ષા ગ્રહણ કરી. ત્યારબાદ એક વખત એવું બન્યું કે પ્રસન્નચન્દ્ર રાજાની રાણી તેના (પ્રસન્નચન્દ્રના) કેશ ઓળી રહી હતી, ત્યારે પ્રસનચન્દ્ર દર્પણમાં પિતાનું મુખ જેવા માંડયું. દર્પણમાં મુખનું પ્રતિબિંબ નિરખતા તે રાજાએ પોતાના મસ્તક પર એક સફેદ વાળ જ. સફેદ કેશને દેખતાંની સાથે જ તેનાં મનમાં વૈરાગ્યભાવ ઉત્પન્ન થયે. ઉદાસ થયેલા રાજાને જોઈને રાણીએ પૂછયું-“નાથ ! આપ ઉદાસ કેમ લાગે છે? આપને શેની ચિંતા પજવી રહી છે? આપને ત્યાં સરસ અશન-પાનની કમીના નથી, તાંબૂલ (પાન) નાં બીડાં તે આપની સમક્ષ સદા ઉપસ્થિતજ
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |