Page Text
________________
मुधा टोका स्था०२ उ०स० ४ फियादीनां द्वित्यनिरूपणम् २१७ प्रज्ञप्ते, तद् यथा-प्रा।पिकी, पारितापनिकी चेति । प्रडे पेग निना प्राविपिकी। तथा-परितापनं-ताडनादिदुःग्यविस्पं, तेन नित्ता पारिनापनिकी । तत्र मापिकी द्विविधा-जीव-प्रादेषिको, अनीवमादपिकी चेति । तत्र जीव-पाढे. पिकी क्रिया जीवे प्रवेपाज्जायते । अजीवे-पापाणादी ग्वलनादिना प्रवेपाजाय. मानाऽनीवमाहेषिकी पारितापनिकी। चापि क्रिया द्विविधा-यहस्तपारितापनिकी, परहरतपारितापनिकी चेति । सपहस्तेन स्वदेहत्य परदेहस्य वाऽऽर्तव्यानादिभिस्ताडनादिरूपं परितापनं कुर्वतो जीवस्य या क्रिया भवनि, सा म्वहस्तपारितापनिकी । तथा-परहस्तेन परितोपनं कारयतो जीवम्य या क्रिया भाति, मा परहस्तपारितापनिकी।
इस प्रकार से भी क्रिया दो प्रकार की है एक प्रादेशिकी क्रिया और दूसरी पारितापनिकी क्रिया जो क्रिया प्रवेप से निष्पन्न होती है वह प्रापिकी क्रिया है तथा जो परितापन से ताडनादि दुन्य विशेष रूप से उत्पन्न होती है वह परितापनिकी क्रिया है इनमें प्रादेपिकीकिया जीव प्रादेपिकी और अजीव प्रादेपिकी के भेद से दो प्रकार की है जीव में जो क्रिया प्रवेप से उत्पन्न होती है वह जीव प्रापिकी क्रिया है पाषाण आदि पर स्खलित आदि होने से जन्य प्रदेप से जो क्रिया होती है वह अजीव प्रादेपिकी क्रिया है पारितापनिकी क्रिया भी दो प्रकार की है-१ स्वहस्तपारितापनिकी और २ परहस्तपारितापनिकी आतध्यान आदि के वशवर्ती होने से अपने ही हाथों द्वारा अपने शरीर का या पर के शरीर का ताटनादिरूप परितापन करनेवाले जीव को जो क्रिया होती है वह स्वहस्त पारितापनि की क्रिया है तथा पर के - પ્રાદેશિકી, અને પારિતાપનિકીના ભેદથી પણ ક્રિયાના બે પ્રકાર પડે છે. જે ક્રિયા પ્રદેશના કારણે થાય છે, તે ક્રિયાને પ્રાદેવિકી કિયા કહે છે જે કિયા પરિતાપના દ્વારા-માર મારવાની ક્રિયા આદિ દુ ખ વિશેષરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે, તે ક્રિયાને પરિતાપનિકી કિયા કહે છે. પ્રાદેપિટી કિયાના નીચે પ્રમાણે બે
છે. (૧) જીવ પ્રાદેષિકી અને (૨) અજીવ પ્રાદેશિકી. જીવમાં જે ક્રિયા પ્રદેપથી ઉત્પન્ન થાય છે તે કિને જીવપ્રાપિકી ક્રિયા કહે છે. પર ખલિત આદિ થવાથી અન્ય પ્રદેશ દ્વારા જે કિયા થાય છે, તે કિયાને અછવપ્રાપિછી ક્રિયા કહે છે. પરિતાપનિકી કિયાના ૫ બે ભેદ – (૧) હરિત પરિતાપનિકી (૨) પરહરત પારિતાપનિક. આ ધ્યાન આદિને અધીન થઈને પિતાના હાથે જ પિતાના શરીર પર અથવા અન્યના શરીર પર માર મારવા જે કિયા જવારા કરાય છે, તે ક્રિયાને સ્વહસ્ત પરિતાપનિકી
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |