Page Text
________________
११४
स्थानासूत्रे
इत्थं च काययोगस्यैकत्वे सिद्धे सति मनोयोगनाग्यो गयोरेकत्वं बोध्यम् । तथाहि - औदारिकादिकाययोगाहतानां मनोद्रव्यवान्द्रव्याणां साचिव्याद् यो जीवव्यापारो भवति स एव मनोयोगो वाग्योग भवति । मनोयोगो वाग्योगथ एककाययोगपूर्वक एव । अतश्वापि - मनोयोग चाग्योगयोरेकत्वं सिध्यति ॥ सू०४३ ॥
सम्प्रति कायव्यायामस्यैव भेदानामेकत्वमाह -
मूलम् - एगे उद्घाण कम्मल वीरियपुरिसकारपरक्कमे देवा
कारण एक जीवको एक काल में एक ही काययोग होना है ऐमी भ्रान्ति होती है, सो इस कथन में भी हमारा ही पक्ष सिद्ध होता है क्यों कि एक कालमें एक जीव को एक ही काययोग होता है यह हमारा पक्ष है और इस तुम्हारे कथन से भी इसी पक्ष की पुष्टि हो जाती है इस प्रकार से एक काल में एक जीव में एक ही काययोग होने की सिद्धि हो जाने पर मनोयोग और वायोग्य में भी एकत्व जानना चाहिये औदारिक आदि काययोगसे आहत मनोद्रव्यवर्गणा और चारद्रव्यवर्गणाओंकी सहायता से जो जीवका व्यापार होता है वही मनोयोग और वाग्योग कहा गया है, मनोयोग और वाग्योग एक काययोगपूर्वक ही होता है । इसलिये भी मनोयोग और वाग्योग में भी एकता सिद्ध होती है । सृ०४३ ॥ कायव्यायाम के ही भेदों में एकत्व का कथन
"
"
'एगे उडाणकम्मबलवीरियपुरिसकारपरक्कमे देवासुरमनुयाणं વ્યાપારમાં શિઘ્રવૃત્તિતા હૈાવાને કારણે એક જીવ દ્વારા એક કાળે એક જ કાયયેાગ થાય છે, એવેા ભ્રમ પેદા થાય છે. તે! આ કથન દ્વારા તે અમારી વાતને જ સમર્થન મળે છે. કારણ કે અમે પણ એમ જ કહીએ છીએ કે એક કાળે એક જીત્ર દ્વારા એક જ કાયયેાગ થાય છે, અને તમારી વાત દ્વારા પણ અમારી ઉપર્યુક્ત માન્યતાને જ પુષ્ટિ મળે છે. આ રીતે એક કાળે એક જીવમાં એક જ કાયયેાગના સદ્ભાવ હાવાની વાત સિદ્ધ થવાથી, મનેાંચેાગ અને વચનચેગમા પશુ એકવ સિદ્ધ થાય છે. ઔદારિક સ્માદિ કાયયેાગથી આહત ( ઝુંટવાયેલ ) મને દ્રશ્ય વણા અને વાન્દ્રય વણુાએાની સહાયતાથી જીવની જે પ્રવૃત્તિ ( વ્યાપાર ) થાય છે, તેને જ મનાયેગ અને વાગ્યે ગ કહેવામાં આવેલ છે. મનેયાગ અને વાગ્યેાગ એક કાયયેાગ પૂર્વક જ થાય છે તેથી પણ મનેયાગ અને કાયયેાગમાં એકતા સિદ્ધ થાય છે. સૂ૪૩ માં કાયવ્યાયામના જ ભેદોમાં એકત્વનું કથન~-~
" एगे उट्ठाण कम्मबळवीरियपुरिसकारपरक में देवासुरमनुयाणं तसि
| SR No. | 009307 |
| Book Title | Sthanang Sutram Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 706 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_sthanang |
| File Size | 41 MB |