________________
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
३९२
दीवगाणं' अन्तर्दीपकानाम् 'आरियाणं' अर्याणाम् 'मिलक्खुगं' म्लेच्छानाम् 'सरी' शरीराणि 'पाणावण्णा' नानावर्णानि भवतीति मक्खायं' भवन्तीत्याख्यातानि । "समुत्पद्यमाना जोवाः कर्मवशान्मातापित्रो विलक्षगसंयोगवशाद्गर्भभावं भजमानाः वात्स्वकर्मवश: स्त्रीपुन्नपुंसकाऽन्यतमतया जायनानाः उदरे मातृकवलितान्नरसभोक्तारः प्राप्य जन्मान्नादिविविध सोयं भुञ्जानाः अदन्ति वर्द्धन्ते इति सङ्कलितोऽर्थः ॥ ०१४२५६ ।।
"
पञ्चेन्द्रियेषु मोक्षाधिकारित्वान्मनुजजन्मवतां निरूपणमभिनीय पञ्चेन्द्रिय जलचरजीवानिर्णेतु सूत्रमारमते 'अहावर' इत्यादि ।
मूलम् - अहावरं पुरखायं णाणाविहाणं जलचराणं पंचिदियतिरिकखजोणियाणं, तं जहा-मच्छाणं जाव सुंसुमाराणं, तेसि च णं अहावीएणं अहात्रगासेणं इत्थीए पुरिसस्स य
जो नाना प्रकार के होते हैं और कोई आर्य तथा कोई अनार्य होते हैं। उनके अनेक प्रकार के वर्णादि वाले शरीर होते हैं ।
अभिप्राय यह है कि उत्पन्न होने वाला जीव माता और पिता के विलक्षण संयोग से गर्भ अवस्था में आता है। तत्पश्चात् अपने कर्म के अनुसार स्त्री, पुरुष या नपुंसक में से किमी एक रूप में उत्पन्न होता है । वह जब माता के उदर में होता है तो माता के द्वारा किए हुए आहार के रस को ग्रहण करता है । जब उसका जन्म हो जाता है तो विविध प्रकार के भोज्य पदार्थों का उपभोग करता हुआ अनुक्रम से चढता है ॥ १४ ॥
ક ભૂમિમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા, અકમ ભૂમિમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા, અતરદ્વીપમાં ઉત્પન્ન થનારા મનુષ્ય જેએ અનેક પ્રકારના હોય છે. અને કઈ કઈ આ તથા કેાઈ અનાય હાય છે. અનેક પ્રકારના વદિવાળા શરીર હાય છે.
કહેવાના અભિપ્રાય એ છે કે—ઉત્પન્ન થવાવાળા જીવો માતા અને પિતાના વિલક્ષણ સચાગથી ગભ અવસ્થામાં આવે છે. તે પછી પેાતાના ક્રમ પ્રમાણે સ્ત્રી પુરૂષ અથવા નપુસકમાંથી કાઇ એક રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે. તે જ્યારે માતાના ઉદરમાં ડાય છે. તા માતા દ્વારા કરવામાં આવેલ આહા રના રસને ગ્રહણુ કરે છે. જ્યારે તેને જન્મ થઈ જાય છે, તે પછી અનેક પ્રકારના ભાત્ય પદાર્થોના ઉપભાગ કરતા થકા અનુક્રમથી વધે છે. સ્૦૧૪