________________
६४
सूत्रकृताङ्ग उपदर्शयिता, अयमायुष्मन् ! आत्मा, इंदं शरीरम् । दनो नानीतं निष्कास्य दर्शयितुं शक्यते न तथा-शरीरादारमा पृथकृत्य दर्शयितुं शक्यः, ततः कथं शरीराऽतिरिक्त आत्मा ज्ञातु शक्यः ।
अथ पष्ठं दृष्टान्तमाह- से जहाणाम के पुरिसे तिलहितो तिल्लं' तद्यथा नामकः कोऽपि पुरुष स्तिलेच स्तैलम् अभिनिवहिताणं' अभिनिर्वयं खलु 'उबदंसेज्जा' उपदर्शयेत्-'अपमा उगो ! तेल्लं अयं पिन्नाए' इइमायुजन् ! तैलम्, अयं पिणाल:-खला-'एवमेव जाव सरीरं' एवमेव नास्ति कोऽपि पुरुष उप. दर्शयिता, अयमायुष्मन् | आत्मा, इदं शरीरम् ।
एय सप्तमं दृष्टान्तमाह-'से जहाणामए' तद्यथा नामकः 'केइपुरिसे' कोऽपि पुरुषः 'इक्नु भो खोयरल' इसुनः शोदरमम् 'अभिनिता गं' अभिनि. वस्यै खल्ल 'उवदं सेना' उपदर्शयेत् 'अयमाउपो । खोयरसे अयं छोए' अमायु जन् । शोदरसः, अयं क्षोद. ! 'एवमे जाब सरीरं' एवमेन यावच्छ रम्, अयमात्मा, इदं शरीरमिति शरीरान् पृथग् जीवं दर्शयितुं न कोऽपि शक्नोतीति भावः। आत्मा है और यह शरीर है। दही से नवनीत की तरह शरीर से आत्मा पृथक् कर के यदि दिखलाया जा सकता तो समझते कि आत्मा और शरीर भिन्न भिन्न है।
जैसे कोई पुरुष तिलों से तैल अला निकाल कर दिखला देतो है कि-हे आयुष्मन् । यह तिल है और यह तेल है, इस प्रकार आत्मा और शरीर को अलग अलग करके दिखलाने वाला कोई मनुरूप नहीं।
जैसे कोई पुरुष इश्च से रक्ष को अलग करके दिखला देता है किहे आयुष्मन् ! वह कूचा है और यह इक्षुरस है, इस प्रकार यह आत्मा है और यह शीर है, यो दोनों को पृथक पृथक् करके दिखलाने वाला कोई पुरुष नहीं है। આત્મા છે. અને આ શરીર છે. દહીંમાંથી માખણની જેમ શરીરમાંથી આત્માને અલગ કરીને જે બતાવવામાં આવી શકત તે સમજાત કે આત્મા અને શરીર અને ભિન્ન ભિન્ન છે.
જેમ કેઈ પુરૂષ તલેમાંથી તેલ અલગ કહાડીને બતાવી દે છે કેહે આયુમન આ તલ છે. અને આ તેલ છે, એ પ્રમાણે આમા અને શરીરને અલગ અલગ બતાવવાને કંઈ માણસ સમર્થ નથી.
જેમ કેઈ માણસ સેલડીમાંથી રસને અલગ કરીને બતાવી દે છે, કેહે આયુમન આ કૃ છે, અને આ સેલડીને રસ છે, તે પ્રમાણે આ આત્મા છે, અને આ શરીર છે, તેમ બનેને અલગ અલગ બતાવવાવાળો ફેઈ પણ પુરૂષ જાતે નથી.