________________
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
अथवा यत्र निपुणो जनो भापते, तम्मध्येऽहमेव महापण्डितः इत्येवमभि नवान् सन् व भाषेत | 'म' नम्-नर्म वीति सर्मयम्-परमधा टकं वचनम् 'व' नैव आक्षिप्तोऽपि परकीयवचनवाणैः 'फेज्ञ' अनिल पेन् तादृशं वचनं वक्तुं न वाञ्छेत् 'महरन्तं महत्' इषि जानन्नपि पीडाजवाद न ब्रूयात् । 'मातिद्वाणं' गादस्थानम् - मायामयं पचने परञ्चनाचाययमिवी 'दिनजैज्जा' विवर्जयेत्-सायामधानकं वचनं नोचारणीयमिति । यदा किमपि वक्तुम संपेत् तदा- 'अणुचिविष' अनुचिन्त्य, यवासमुच्चार्यमाणं वचनं स्पां परेषां पीडाजनकं स्यान्नवेति विचार्य मुहुर्मुहुर्विचिन्त्य 'दियारे' व्यावृणीयात् वदेत् वचनं मोच्चारणीयमिति । तदुक्तम् 'दि बुद्धीए पेदित्ता पच्छा दाह पूर्व दुधा den versionate fर्शत । य. साधुः भाषासमितियुक्तः स धर्मोपदेशं कुर्व
५६
अथवा-: - जहां निपुण जन भाषण कर रहे हों, वहां उनके मध्य में अपने को महापण्डित मान कर अभिमान से भाषण न करे । तथा दूसरे के बाणों से व्याकुल होकर भी दूसरे के नर्म को उघाड़ने वाले aar का प्रयोग न करे । 'महार करने वाले पर प्रहार करना चाहिए' - ऐसा जानता हुआ भी पीड़ाजनक वाक्य न बोले । सायाप्रधान अर्थात् दूसरे को ठगने वाले वचनों से बचता रहे। जब कुछ भी बोलने की अभिलाषा हो तो मेरा उच्चारित वचन दूसरों को या अपने को पीडा कारक तो नहीं होगा, इस प्रकार वारवार विचार करके ही बोलना चाहिये कहा भी है- 'पहले बुद्धि से सोच विचार कर वादमें पोले'
અથવા-જયાં કુશળ જના ભાષણ કરતા હોય, ત્યાં તેની ધ્યમાં પેાતાને મહા પતિ માનીને અભિમાનથી ભાષણ કરવું નહી' તથા ખીજાઆના વચનમાણેાથી વ્યાકુલ થઈને પણ ખીજાઓના મને લેવાવાળા વચનાના પ્રયાગ ન કરવા. પ્રહાર કરનારા પર પ્રહાર કરવા જોઇએ’ એ પ્રમાણે જાણુવા છતાં પણ પીડા પહોંચાડનાર વાકયનેા પ્રયાગ ન કરે. માયાપ્રધાન અર્થાત્ ખીજાએને ઠગવાવાળા વચનેાથી મચતા રહે. જ્યારે કાંઈ પણ ખેલવાની ઇચ્છા હાય તે તે વખતે સારૂ દલાયેલુ. વચન ખીજાએાને અથવા પેાતાને પીડા ઉપજાવનાર તેા નહી અને ' આ પ્રમાણે વારંવાર વિચાર કરીને જ ખેલવુ જોઇએ. કહ્યુ પણ છે કે પહેલાં બુદ્ધિથી સમજી વિચારીને च्छी ४ बोलवु
