________________
समार्थबोधिनी टीका . श्रु. अ. ११ मोक्षस्वरूपनिरूपणम्
१८९
अन्वयार्थ :- (भूयाई च समारम्भ) भूतानि - पाणिनश्च समारभ्य संरम्भसमारम्भारम्भैः समुपताप्य (तं) तम् - साधुम् ( उद्दिस्सा य ज कर्ड) उद्दिश्य च साध्वर्थं यत् आहारादिकं कृतमुपकल्पितम् (तारिसं अन्नपानं) तादृशमन्नपानम् (सुसंजए न मिज्जा) सुसंयतः - संगमयतनावान् न गृह्णीयादिति ||१४||
टीका- 'भूपाई' भूतानि - त्रिकालवर्त्तीनि जीवजातानि 'समारम्भ' समारभ्य - संरम्भसमारम्भारम्भैः पद्दजीवनिकायं विराध्य, तथा 'तमुद्दिस्सा य' तं साधुमुद्दिश्य च 'जं कर्तु' यत्कृतम् - साध्वर्थे यत् परिकल्पितम् - आधाकर्मिकम् 'सुसंजए' सुसंयतः - संयमयतनावान् 'वारिस' तादृशम् - आधाकर्मिकम् ‘अन्नपाणं' अन्नपानम् 'ण गिव्हेज्जा' न गृह्णीयात् । एवं कृते सति-संयममार्गोऽनुपालितो भवतीति । भूतानि परिपीडय साध्वर्ष वा कृतं यदन्नपानादिकम् तन्न गृह्णीयात् इति भावः ॥ १४ ॥
अन्वयार्थ -- जो आहार आदि प्राणियों का आरंभ समारंभ करके या उनको परिताप पहुंचा कर तैयार किया गया है अथवा जो साधु को उद्देश्य करके बनाया गया है, उस अन्नपानी आदि को संयमवान् साधु ग्रहण न करे ||१४||
टीकार्थ - - त्रिकाल में विद्यमान रहने के कारण जीव को भूत कहते हैं । उन भूतों का आरंभ समारंभ करके अर्थात् षट्काय के जीवों की विराधना करके तथा साधु को उद्देश्य करके जो बनाया गया हो, उस आहारादि को संयमवान् साधु अंगीकार न करे | ऐसा करने से ही संयममार्ग का पालन होता है ।
आशय यह है कि साधु के लिए छहकाय के जीवों की विरोधना
અન્વયા —જે આહાર વિગેરે પ્રાણિયાનેા આરંભ સમારંભ કરીને અથવા તેમને પીડા પહેાંચાડીને તૈયાર કરવામાં આવ્યે હાય અથવા જે આહાર સાધુને ઉદ્દેશીને મનાવેલ હાય એવા અન્નપ ણીને સચમી સાધુએ ગ્રહણ ન કરવા ૫૧૪મા
ટીકા--ત્રણે કાળમાં વિદ્યમાન રહેવાના કારણે જીવને ભૂત કહેવામાં આવે છે, તે ભૂતના આરંભ સમારભ કરીને અર્થાત્ ષટ્કાયના જીવાની વિરાધના કરીને તથા સાધુને ઉદ્દેશીને જે આહાર વિગેરે ખતાવેલ હાય તે આહાર વિગેરેને સંયમવાન્ સાધુ સ્વીકાર ન કરે તેમ કરવાથી જ સચમ માનું પાલન થાય છે.
કહેવાના ભાશય એ છે કે—સાધુના માટે છ કાયના જીવાની વિરા
