________________
सूत्रकृतागसूत्रे टीका-उत्तरगुणमधिकृत्य शास्त्रकारो ब्रूते-उद्गमोत्पादनैपणादिदोपैः 'मुद्धे शुद्ध-निर्दोषे इति यावत् आहारजाते 'सिया' स्यात्-कदाचित् 'जाए' जातेप्राप्ते पिण्डे सति रागद्वेषा तपाहारम् 'न दूसएन्जा' नैव दुपयेत् । तदुक्तम्- 'बायालीसेमणसं सडंमि, गहणमि जीया ! न हु छलिओ।
इहि जई न छलिज्जसि भुंगतो रागदोसेहिं ॥१॥ छाया-द्विचत्वारिंशदेपणादोपराङ्कटे, गहने जीव ! नैव छलितः।
इदानीं यदि न छल्प से भुञ्जन रागद्वेपाभ्यां तदा सफलं तत् ॥१॥ हे जीव ! द्विचत्वारिंशद् दोपाख्यगहने सङ्कटे त्वं न छलिनुः परन्तु इदानीं-भोजनसमये यदि रागद्वेपाभ्यां न छल्यसे तदा तब सवै सफलमिति भावः। अतः
टीकार्थ--शास्त्रकार अब उत्तर गुणों के विषय में कहते है। उद्गम, उत्पादना और एषणा आदि के दोषों से रहित निर्दोष आहार कदाचित् प्राप्त होने पर उस आहार को राग द्वेष से पिन न करे। कहा भी है-'घायालीस' इत्यादि ।
'हे जीव! बयालील (१६ उद्गम संबंधी १६ उत्पादना संबंधी और १० एषणा संबंधी) दोषों से तू नहीं छला गया, किन्तु अप भोजन के समय यदि राग द्वेष के द्वारा न छला गया तो सप सफल है । तात्पर्य यह है कि समस्त दोषों से रहित आहार मंडल के पांच दोष नहीं निवारण करने से राग चा द्वेष की भावना के साथ उस आहार का उपभोग किया तो निर्दोष आहार का लाभ भी वृथा होगयो, क्यों कि अन्ततः रागद्वेष के द्वारा आत्मा मलिन हो गया, और चरित्र में मली
ટીકાર્ય–હવે શાસ્ત્રકાર ઉત્તર ગુણોના સંબંધમાં કહે છે. ઉદ્ગમ ઉત્પાદના, અને એષણે વિગેરેના દેથી રહિત નિર્દોષ આહાર કદાચ પ્રાપ્ત थाय त्यारे ते मारने रागद्वेषथा होष वाणान ४२ यु ५ छे ४-मायालीस' या
જીવ કર બેંતાલીસ (૧૬ ઉદ્ગમ સંબંધી ૧૬ ઉત્પાદન સંબંધી અને ૧૦ દસ એષણ સંબંધી) આવા દોથી તું ન છેતરાયે પણ હવે આહારના સમયે અત્યંત રાગદ્વેષથી તુ ન છેતરાય તે સઘળું સફળ થાય. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-સઘળા દેથી રહિત આહારમંડલના પાંચ દોષનું નિવારણ ન કરવાથી. રાગ અથવા શ્રેષની ભાવના સાથે જે એ આહાર ગ્રહણ કર્યો હોય તો નિર્દોષ આહારને લાભ પણ ફેગટ થઈ જાય. કેમકે-છેવટ સુધી રાગ દ્વેષ દ્વારા આત્મા મલિન થઈ ગો અને ચારિત્રમાં મલિનપણું આવી જ ગયું તેથી નિર્દોષ આહારનું
