________________
४४८
सूत्रकृताङ्गो नहिंस्याम्-न विराधयेत् । यस्य कस्यापि प्राणिनः यस्यां कस्यामप्यवस्थायाम् कमपि कारणविशेषमासाघ विराधनं न कुर्यात् , पूर्वोक्तांस्तांस्तान नरकानबधार्य । यस्मात् माणिवधकरणेन पहती यमयातनाऽनुभूयते माणिवधिकैनरके । उक्तञ्च
'तस्मान्न कस्यचिद्धिसामाचरेन्मतिमान्नरः।
हिंसको नरकं घोरं गन्ता यायति याति हि ॥१॥ इह हि हिंसेत्युपलक्षणम् तेन मृपावादाऽत्तादानमैथुनपरिग्रहाणामपि संग्रहः । एतेऽपि नरकपापका शास्त्र विरुद्धमाचरतां । सत्स्वपि नरकपातकारिणीभूने पु बहुषु हिंसामाधान्यं लेभे अतस्तस्या एवोल्ले का पूर्व कृतः। प्राणी की किली भी अवस्था में, किसी भी कारण विशेष से हिंसा न करे। क्योंकि जो जीय प्राणिों का वध करते हैं, उन्हें नरक में महान् यातना भुगतनी पडनी है। कहा भी है-'तस्मान्न कस्यचिद्धिमा' इत्यादि। ___ इल कारण प्रतिमान् साधु किसी भी प्राणी का प्राणपरोपण न करे। हिंसक जीव घोर नरक में गये हैं, जाएँगे और जा रहे हैं ॥१॥ । यहाँ 'हिंला' उपलक्षण मात्र है । उसले मृषाबाद, अदत्तादान, मैथुन और परिग्रह पाप का भी ग्रहण करना चाहिए। ये सभी पाप शास्त्र से विपरीत आचरण करने वालों को नरक में ले जाने वाले हैं। यद्यपि नरक निपात के अनेक निमित्त हैं तथापि हिंसा उनमें प्रधान है। अतएच शास्त्रकार ने यहां उसी का उल्लेख किया है।
સેંકમાં કે ઈ પણ ત્રસ, સ્થાવર, સૂફમ. બાદર પર્યાપ્ત કે અપર્યાપ્ત જીવોની વિરાધના કરવી જોઈએ નહીં એટલે કે તેણે કોઈ પણ પ્રાણીની, કેઈ પણ પરિસ્થિતિમાં, કંઈ પણ કારણે હિંસા કરવી જોઈએ નહીં. તેણે એ વાત “વી ન જોઈએ કે પ્રાણીઓને વધ કરનાર જીવને નરક ગતિમાં નારક રૂપે ઉત્પન્ન થઈને ઘર યાતનાઓ ભેગવવી પડે છે. કહ્યું પણ છે કે'तस्मान्न कस्यचिद्धिसा' त्याहि- . આ કારણે બુદ્ધિમાન સાધુએ ઠેઈ પણ પ્રાણીનાં પ્રાણેનું વ્યાપવિગ) કરવું નહીં હિંસક છ ઘેર નરકમાં ગયા છે, જાય છે અને જશેરા
'' ५ना प्रयोग द्वारा भृषावाह, भत्ताहीन, भैथुन भने પિરિશંહના ત્યાંગનું પણ સૂચન કરાયું છે, એમ સમજવું.' બધા પાપન રાધ કરનાર ને પણ નરકગતિની પ્રાપ્તિ થાય છે. જો કે નરંકગતિમાં
વાતો અનેક નિમિત્તો છે, છતાં પણ હિંસી તેમાં મુખ્ય નિમિત્તે રૂપ હોવાને કારણે સૂત્રકારે અહીં તેને જ ઉલ્લેખ કર્યો છે. જીવન અને આદિ
