________________
समयार्थवोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ५ उ. १ नारकीयवेदना निरुपणम्
३६१
- चूर्णितशिरस्कान (फुरंते) स्फुरतः - इतस्ततश्चलतः- (नेरइए), नैरविकान् (परिवत्तयंता) परिवर्तयन्तः (सजीवमच्छेत्र ) सजीवमत्स्यानिव ( अयोकवल्ले), अय:कवल्यां - लोहाडे (पति) पचन्तीति ॥ १५ ॥
टीका - 'पुणे' पुनस्ते परमाधार्मिकाः 'रुहिरे' रुधिरे, नारकीय जीवानां शस्त्रघातेन निरुधिरान् 'वच्चसमुसिअंगे' वर्चःसमुच्छ्रितांगान्-वर्चःमधानानिसमुच्छ्रितानि अंत्राणि अंगानि वा येषां तान् भल्लाघातेन निस्सृतांत्रान् भिन्नुत्तमंगे' भिन्नोत्तमाङ्गान्, भिन्नानि प्रस्फुटितानि उत्तमांगानि शिरांसि येषां ते तथाविधान् दण्डमहारेण प्रस्फुटितमस्तकान् 'फुरंते' स्फुरतः, इतस्ततश्चलतः 'णेरइए 'नैरयिकान्' नारकिजीवान् 'परिचयंता' परिवर्तयन्तः इतस्ततो लोठयन्तः 'अयो कल्चें' अयःकवल्याम्, लौहनिर्मित कटाहे । 'संजीवमच्छेत्र' सजीवमत्स्यानिव 'पयंति' पचन्ति । लोहकटाहे क्षिप्त्वा इतस्ततः तान् नारकजीवान् परिभ्रामयन् ते परमधार्मिकाः पचन्तीति ॥१५॥
र
हो जाता हैं, वे फडफडते तरफरते रहते हैं। नरकपाल उन्हें इधर उधर पलटते हुए सजीव मत्स्यों की तरह लोहे की कढाई में पकाते हैं ॥ १५ ॥
टीकार्थ - - परमधार्मिक शस्त्रों का आघात करके नारक जीवों के शरीर में से रुधिर निकालते हैं। उनके अंग अथवा आंते मल के द्वारा सूज जाती हैं । डण्डों के प्रहार से उनके मस्तक फूट जाते हैं । वे फडफड़ाते रहते हैं । उनको इधर उधर पलटते हुए लोहे की कढाई में सजीव मयों की भांति पकाते हैं । उन नारकों को लोहे की कढाई में डालकर इधर उधर उलट पलट केरके परमाधार्मिक देव उन्हीं के रुधिर में उन्हें पकाते हैं ||१५||
સૂત્રાવળી પરમાધામિ કા નારક જીવાને પોતાના રુધિરમાં પકાવે છે. તેમનુ શરીર મળથી પિરપૂણુ થઇ ફૂલી જાય છે અને મસ્તકના ચૂરે ચૂરા થઇ જાય છે. જેવી રીતે જીવતી માછલીઓને લે ઢાના તાવડામાં તાવેથા વડે આમતેમ ફેરવી ફેરવીને પકાવવામાં આવે છે, એજ પ્રમાણે નારકેાને પણ પકાવવામાં આવે છે. ત્યારે તે પરાધીન નારા તરફડિયાં માર્યા કરે છે. પા પરમાધાર્મિ ક દેવતાઓ નારકેાના શરીરમાં શસ્ત્રા ભાકી દઇને, તેમાંથી લેાહી વહેવરાવે છે. તેમનાં અંગે અને આંતરડાં મૂળ દ્વારા સૂી જાય છે. લાકડીઓના પ્રહારથી તેમનાં મસ્તક ફૂટી જાય છે. તે નારકો દુઃખ અને ભયથી સદા તરફડતા રહે છે. પરમાધામિકા તેમને સજીવ માછલી એની જેમ લેાઢાના તાવડામાં . આમતેમ ઉલટાવી સુલટાવીને તેમના જે લેાહીમાં પકાવે છે. ૧૫૫ા
ટીકા
सु० ४६