________________
समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. ४ उ. २ स्खलितचारित्रस्य कर्मयन्धनि० ३११
ददाति शौचपानीयं, पादौ पक्षालयत्यपि।
श्लेष्माणमपि गृह्णाति, स्त्रीणां वशगतो नरः ॥१॥' 'अह' अथ 'पुत्तपोसिणो एगे' पुत्रपोषिण एके, पुत्रपोषणशीलाः एके केचन मामोहोदये स्त्रीवशवर्तिनः साधवः । 'उहावा' उष्टा इव भारवहाः भवन्ति। व वशवर्तिनः स्त्रियाः आज्ञावहाः, भारवहा उष्ट्रा इव भवन्तीति ॥इति॥१६॥' मूलम् - ओ वि उट्रिया संता दारगं च संठेवंति धाई वा।
सुहिरामणा वि ते संता वथधोवा हवंति हंसा वा॥१७॥ छाया-रात्रावप्युत्थिता: सन्तो दारकं संस्थापयन्ति धात्रीव ।
मुहीमनसोऽपि ते सन्तो वस्त्रधारका भवन्ति हसा इव ॥ ७॥ जो पुरुष पूरी तरह स्त्री के अधीन होकर मूढ बन जाता है वह सोचता है मेरी प्रिया वही सब करती है जो मुझे रुचिकर है। वह मूढ यह नहीं समझता कि उसे वही प्रिय है जो वह करती है ॥१॥
स्त्रीवशवी पुरुष शौच के लिए जल देता है, कभी कभी उसके - पैर भी धो देता है । उसके श्लेष्मा को भी ग्रहण करता है ॥२॥
कोई कोई दीक्षात्यागी (पच्छाकड) साधु महामोह के उदय से स्त्री के वशीभूत होकर पुत्र का पालन पोषण करते हैं और ऊंट की तरह भार होते हैं। तात्पर्य यह है कि स्त्री के वशीभूत पुरुष आज्ञा का पालन कर ऊंट की तरह भार को भी वहन करते हैं ॥१६॥
જે પુરુષ પૂરે પૂરે સ્ત્રીને અધીન થઈ જાય છે તે એમ માને છે કે મારી પત્ની એવું જ બધું કરે છે જે મને રુચિકર હોય છે, પરંતુ તે મૂઢ એટલું પણ સમજાતું નથી કે તે એવું જ બધું કરે છે કે જે તેને पातान (श्री यातान) गम हाय .'
- સ્ત્રીને અધીન થયેલે પુરુષ શૌચને માટે તેને પાણી પણ આપે છે, કદી કદી તેની પગચંપી પણ કરે છે અને શ્લેષ્માને (કફ, ગડફ) ઘરની બહાર ફેંકવાનું કામ કરે છે. કેઈ કઈ સંયમભ્રષ્ટ સાધુ મહામહના ઉદયને કારણે સ્ત્રીને વશવતી થઈને પુત્રનું પાલનપોષણ કરે છે અને ઊંટની જેમ ભારનું વહન કરે છે. તાત્પર્ય એ છે કે સ્ત્રીને અધીન થયેલે પુરુષ સ્ત્રીની આજ્ઞાનું પણ વહન કરે છે અને ભારનું પણ વહન કરે છે. ૧૬
