________________
समयार्थवोधिनी टीका प्र. थु. अ. ४ उ. २ स्खलितचारित्रस्य कर्मबन्धनि० २९५ कोष्ठपुटादिकं कमलगंधम्, सुगन्धद्रव्यं, तगरं गन्धद्रव्यविशेषम् अगुरुं धूपगन्धद्रव्यमानीय मे प्रयच्छ याता सर्वदैव शरीरं सुगन्धितं भवेत् । तथा 'मुहमिलिजाए' मुखाभ्यंगाय ‘तेल्लं’तैलं सुगन्धितं तैलं चाऽऽदाय प्रयच्छ । 'वेणुफलाई ''. वेणुफलकानि-वत्त्रादीनां संस्थापनाय वेणुविनिर्मितपेटिका अपि यतः कुतश्चिदानाय्य दीयताम् यत्र निहितं वस्त्रादिकं सुरक्षितं भविष्यति । शय्यायाः शोभायै तगरादिकमपेक्षितम्, सुखशोभाऽभिवर्द्धनाय तैयादिकमपेक्षितम्, तथा वस्त्रादीनां रक्षायै पेटिकादीनां संग्रहोऽप्यावश्यकः प्रतीयते । इति भावः ||८|| मूलम् - नंदीचूपणगाई पाहराहि छत्तोवाणहं च जाणाहि । सत्थं च सूच्छेजाए आगीलं च वत्थ्यं रयांचेहि ॥९॥ छाया -- नन्दी चूर्ण माहर छत्रोपानहौ च जानीहि ।
शस्त्रं च सूपच्छेदाय आनीलं च वस्त्रं रंजय ॥ ९ ॥
गन्ध से युक्त, गन्धद्रव्य तगर एक सुगंधित द्रव्य है और अगुरु अगर के नाम से प्रसिद्ध धूपद्रव्य है । स्त्री आदेश करती है कि यह लंब वस्तुएं मुझे लाकर दो जिससे मेरा शरीर सुगंधित रहे और मुख पर मालिश करने के लिये सुगंधित तेल लाकर दो | वस्त्र आदि रखने के लिये बांस की बनी हुई पेटी भी कहीं से लाकर दो जिससे वस्त्र सुरक्षित रहें
आशय यह है कि शय्या की शोभा के लिये तगर आदि की अपेक्षा की गई है, मुख का सौन्दर्य बढाने के लिये तैलादि की अपेक्षा की गई है और वस्त्रादि की रक्षा के लिए पेटी आदि की आवश्यकता प्रतीत की गई है ॥ ८॥
टीमर्थ -- स्त्री तेने हे छे - आयुनाथ ! मा४ तो भारे भाटे ખસનાં મૂળની સાથે વાટેલાં કુષ્ઠ, તગર અને અગર લેતા આવજો, કુષ્ઠ મા પદ્મના અથ, અહી. ‘કમલની ગન્ધથી યુક્ત સુગંધદ્રવ્ય' સમજવેા, ‘તગર' એક સુગધિત દ્રવ્ય છે અને ‘અગર' એટલે અગરુ નામનુ ધૂપદ્રવ્ય, આ બધા સુગધિત દ્રવ્યાનુ શરીર માલીશ કરવાથી શરીર સુગંધિત રહે છે. વળી મુખ ૫૨ માલીશ કરવા માટે સુગંધિદાર તેલ બનાવી દે, મારાં કપડાં મૂકવા માટે વાંસની અનાવેલી સુંદર પેટી લઇ આવે! કે જેથી મારાં કપડાં સુરક્ષિત રહે. આ કથનના ભાવાર્થ એ છે કે શય્યાની શાભાને માટે સ્ત્રી તગર આદિની અપેક્ષા રાખે છે, મુખતા સૌની વૃદ્ધિ માટે તે તેલ આદિની અપેક્ષા રાખે છે અને કપડાં આદિની રક્ષા માટે પેટીની અપેક્ષા શખે છે. દ્વા
