________________
२६०
सूप्रकृताचे स्त्री । तदुक्तं कामशास्त्रे
'दुर्गाचं हृदयं यथैव पदनं यदर्पणान्तर्गतं, भावः पर्वतमार्गदुर्गविषमः स्त्रीणां न विज्ञायते । चित्तं पुष्करपत्रतोयतरलं नैकन संतिष्ठते
नार्यों नाम विषांकुरैरिव लता दोपैः समं वर्धिताः॥१॥' इत्यादि ॥२३॥ मूलम्--अन्नं भणेण चितति वार्यों अन्नं च कम्युणा अन्न।
तंव्हा ण सदेह मिक्खू बहुमायाओ इथिओ गच॥२४॥ छाया--अन्यन्मनसा चिन्तयन्ति वाचाऽन्यच्च कर्मणाऽन्यत् ।
तस्मान श्रद्दधीत भिक्षुः बहुमायाः स्त्रियो ज्ञात्वा ॥२४॥ समान चंचल होता है । वह एक जगह पर स्थिर नहीं रहता। अधिक क्या कहा जाय स्त्री दोषयुक्त विषलता के समान होती है। कामशास्त्र में कहा है-'दुझिं हृदयं यथैव वदनं यदर्पणान्तर्गतं'
'स्त्रियों का सृदय उसी प्रकार दुर्भाह्य होता है जैसे दर्पण में प्रतिविस्थित मुख । उनका मात्र पर्व संबंधी मार्ग के समान विषम होता है, उसका पता लगाना कठिन है । उनका चित्त काल के पत्र पर स्थित जल के समान तरल (चंचल) होना है। वह एक स्थान पर स्थिर नहीं रहा। इस प्रकार नारी संपनियों के लिये दोषों से युक्त विष की लता के समान है ॥२३॥
शब्दार्थ--'मणेज-मनमा' स्त्रिी मनसे 'आनं-अन्यत्' दूसरा 'चिंतति-चिन्तयन्ति' सोचती वाया-वचस्मा' वाणी से 'अन्नं-अन्य રહેલા જળબિન્દુના સમાન ચચળ હોય છે. તે કદી એક જ વસ્તુમાં સ્થિર २हेतु नथी. मवि शु !
સ્ત્રી વિષલતા સમાન દેષયુક્ત હોય છે. કામશાસ્ત્રમાં પણ સ્ત્રિઓ વિષે मे युछे-'दुर्ग्राह्य हृदयं यथैव बदनं यदर्पणान्तर्गतं' इत्यादि
જેવી રીતે દર્પણમાં પ્રતિબિંબિત મુખ દુગૌ હેય છે, એ જ પ્રમાણે સ્ત્રિઓનું હૃદય પણ દુર્વાહ્ય હોય છે, તેમના મોભા પર્વતીય માર્ગના સમાન વિષમ હોય છે, તેથી તે ભાવોને સમજવાનું દુષ્કર બની જાય છે. તેનું ચિત્ત કમલપત્ર પર સ્થિત જલના સમાન તરલ (ચંચળ) હોય છે, તેથી તે એક જ સ્થાન પર સ્થિર રહેતું નથી. તેથી જ નારીઓને સમાગમ સંયમી પુરુષોને માટે દેવોથી યુક્ત વિષલતા સમાન સમજ. ૨૩
शपथ-'मणेण-मनसा' खियो भनथी अन्न-अन्यत्' भी चितेति -चिन्तयन्ति' पियारे छे. 'वाया-वचसा क्यनी 'अन्नं-अन्यत्' भी ४ ४
