Page Text
________________
शीतोष्णीय - अध्य० ३ ७.४
४७७
इह कषायाधिकारो वर्तते, तद्वमनं द्विविधम्-उपशमनवमनं, क्षपणवमनं च । तत्रोपशमनवमनं नामनमिति पर्यायस्तदभिप्रायेणाह - ' जे एगं नामे ' इत्यादि ।
यद्वा- कषायाभावात् प्रमादाभावः, तदभावाच्च सकलमोहनीयाऽभावः, तस्मात् सकलकर्मक्षयः, तदेवमेकाभावे सति बहूनामभावः, बहूनामभावे सति एकाभाव:, इत्येवं गतप्रत्यागतरूपेण कार्यकारणभावं दर्शयितुमाह - ' जे एगं ' इत्यादि । करनेके लिये जो संयमकी आराधनामें जागरूक हैं ऐसे अप्रमादी प्राणीको कहीं भी भय नहीं होता है । वेन इस लोकमें दुःखी होते हैं और न परलोक में । अधिक क्या कहा जाय ? वे इस संसार के भय से ही निर्मुक्त हो जाते हैं । इहलोकसम्बन्धी और परलोकसम्बन्धी दुःखका कारण यह संसार ही उन्हें फिरसे प्राप्त नहीं होता, अर्थात् वे सदा के लिये मुक्त हो जाते हैं || सू० ३ ॥
यहां पर कषायका अधिकार है । कषायका वमन दो प्रकारका है(१) उपशमनवमन, (२) क्षपणवमन । कषायोंका उपशम होना यह उपशमनवमन है, तथा कषायका क्षय होना यह क्षपणवमन है । उपशमनवमनका पर्यायान्तर शब्द नामन है । इस अभिप्राय से कहते हैं'जे एगं' इत्यादि ।
अथवा - कषायों के अभाव से प्रमादका अभाव, प्रमाद के अभाव से समस्त मोहनीका अभाव, उससे सकल कर्मोंका क्षय होता है । इस प्रकार एकका अभाव होने पर बहुतों का अभाव, बहुतों का अभाव होने આત્મકલ્યાણુ કરવા માટે જે સંયમની આરાધનામાં જાગરૂક છે એવા અપ્રમાદી પ્રાણીઓને કાંઇ પણ ભય હોતા નથી. તેઓ નથી આ લેાકમાં દુઃખી થતાં. નથી પરલોકમાં દુ:ખી થતાં. અધિક શુ કહેવુ...? તેએ આ સ ંસારના ભયથી જ નિમુ`ક્ત થઈ જાય છે. આ-લોકસંખ્ધી અને પરલોકસંખ ́ધી દુઃખનું કારણ આ સંસાર જ તેને ફરીથી પ્રાપ્ત થતો નથી, અર્થાત્ તે સદાને માટે મુક્ત થઈ જાય છે ! સૂ॰ ૩ ॥
આ ઠેકાણે કષાયના અધિકાર કષાયાનું વમન એ પ્રકારે છે. (૧) ઉપશમવમન (૨) ક્ષપણુ વમન કષાયાનુ` ઉપશમ થવુ તે ઉપશમવમન છે. તથા કષાયાનું ક્ષય થવું તે ક્ષપણુવમન છે. ઉપશમવમનના પર્યાયાન્તર શબ્દ નામન छे. या मलिप्रायथी उडे छे-'जे एंग' त्याहि.
અથવા કષાયાના અભાવથી પ્રમાદના અભાવ, પ્રમાદના અભાવથી સમસ્ત મેહનીયના અભાવ, તેનાથી સકળ કર્મોનો ક્ષય થાય છે. આ પ્રકારે એકના અભાવ થવાથી મહુનો અભાવ, મહુને અભાવ થવાથી એકના અભાવ થાય છે.
| SR No. | 009302 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 780 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 52 MB |