________________
-
६५६ . .
भावाराचे मनेकपर्यायशब्दस्तेपामुपादानात् ।
तथा सर्वेषां दुःखं प्रत्येकं पृथक् पृथगस्ति । कयम्भूतं दुःखमित्यार' असात'-मित्यादि । असातम् असातवेदनीयकर्मफलभूतम् , तथा अपरिनिर्वाणम् सर्वथा शरीरमनः पीडाकरम्, तथा-महाभयम्-दुःखादधिकं भयमन्यन्नास्ति, यतः सर्वेऽपि माणिनः शारीरान्मानसादपि दुःखाद्विजन्ते, तस्मान्महामयस्वरूपमित्ययः ॥ मू०२॥
एतच ब्रवीमीत्याह ' तसंति पाणा.' इत्यादि।
तसंति पाणा पदिसो दिसामु य । तत्थ पुढो पास आतुरा, परिताति, संति पाणा पुढो सिया ॥ सू० ३॥ अनेक पर्यायवाची शब्दों का प्रयोग किया गया है। ___इसी प्रकार सब जीवों का दुःख भी पृथक्-पृथक् है । दुःख किस प्रकार का है ! सो कहते हैं-वह असातावेदनीय कर्म का फल है, शरीर और मन को पूरी तरह पीडा उत्पन्न करता है और महाभयंकर है-दुःख से बढकर और कोई भय नहीं है, क्या कि सभी प्राणी शारीरिक और मानसिक दुःख से घबराते हैं, अतः वह महाभयकारी है ॥ सू० २॥
और मैं यह कहता हूँ:--'तसंति पाणा.' इत्यादि ।
मूलार्थ-प्राणी विदिशाओ में और दिशाओ में उद्वेग पाते हैं। अलगअलग प्रयोजनो के लोलुप लोग उन्हें संताप पहुंचाते है । वे उस प्राणी पृथ्वी आदि विभिन्न आश्रयो पर आश्रित हैं । सू० ३॥
વિધેયરૂપથી સમજાવવા માટે અનેક પર્યાયવાચી શબ્દોને પ્રયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
આ પ્રમાણે સર્વજીના દુઃખ પણ જૂદા-જૂદ છે. દુઃખ કયા પ્રકારના છે ! તે કહે છે–તે આ અસાતવેદનીય કર્મનું ફળ છે, શરીર અને મનને પૂરી રીતે પીડા ઉત્પન્ન કરે છે. અને મહા ભયંકર છે. દુઃખથી વધારે કેઈપણ ભય નથી. કારણકે સર્વ પ્રાણ-શારીરિક અને માનસિક દુઃખથી ગભરાય છે. તેથી તે મહાભકારી છે. સૂત્રો
मन ई थे ५५ हुँ छु:-'तसंति पाणा.' त्याह.
મૂલાથ–પ્રાણી વિદિશાઓમાં અને દિશાઓમાં ઉગ પામે છે. અલગ-અલગ પ્રજનેથી લોલુપ લેક તેને સંતાપ પોંચાડે છે. તે ત્રસ પ્રાણી પૃથ્વી આદિ વિભિન્ન माश्रयो ५२ याश्रित छ. ॥सू० ॥ .
