________________
.
आचारालसत्र
५७२ भोगामिलापी लोक-संसारी जीवः इत्यर्थम् एतदर्थमेव कर्मबन्धमोहमरणरकार्यमेव प्रवर्तते इति शेषः।
_ अयं भावः-भोगामिलापी लोकः शरीरादिपरिपोपणाथं परिवन्दनमाननपूजनार्थ जातिमरणमोचनार्थ दुःखपतिघातार्थ चाग्निशस्त्रसमारम्भं करोति, तत्फलं खलु कर्मबन्ध मोह-मरण-नरकरूपमेव लभते, तस्मादग्निशस्त्रसमारम्भस्य तदेव फल वोध्यमिति ।
'लोकः पुनः पुनः कर्मबन्धाधर्थमेव प्रवर्तते ' इति यदुक्तं, तत् कयं ज्ञायते ? इति जिज्ञासायामाह-'यदिमम् .' इत्यादि ।
___ यद्यस्माद्, विरूपरूपैःम्नानाविधैः शखैः पूर्वोक्तमकारः अग्निकर्मजीव वार-वार इसी की इच्छा करते हैं । अथवा भोगों का अभिलापी संसारी जोव इस कर्मबंध, मोह मरण और नरक के लिए ही प्रवृत्त होते हैं।
तापर्य यह है-भोगों का अभिलाषी लोक शरीर आदि का पोषण करने के लिए, वंदना, मानना और पूजा के लिए जन्म-मरण से मुक्त होने के लिए और दुःख का प्रतीकार करने के लिए अग्निशस्त्र का समारंभ करता है और फलस्वरूप कर्मबंध, मोह, मरण और नरक रूप फल पाता है । अत एव अग्निशस्त्र के समारंभ का फल वही बंध आदि समझना चाहिए।
'लोक बार-बार कर्मबंध आदि के लिए ही प्रवृत्ति करता है' यह जो कहा है सो कैसे ज्ञात हुमा ? ऐसी जिज्ञासा होने पर कहते हैं
क्यों कि वह नाना प्रकार के पूर्वोक्तशस्त्रों से अग्नि की विराधना करने वाला અજ્ઞાની છવ વારંવાર તેની જ ઈચ્છા કરે છે. અથવા ભેગોને અભિલાષી સંસારી જીવ આ કર્મબંધ, મેહ, મરણ અને નરક માટેજ પ્રવૃત્ત થાય છે.
તાત્પર્ય એ છે-ભગોના અભિલાષી માણસે શરીર આદિનું પિષણ કરવા માટે વંદના, માનના અને પૂજાને માટે, જન્મમરણથી મુક્ત થવા માટે અને દુઃખને પ્રતિકાર કરવા માટે અનિશઅને સમારંભ કરે છે અને ફલસ્વયે કર્મબંધ, મોહ, મરણ અને નરકરૂપ ફલને પ્રાપ્ત કરે છે. એટલા માટે અગ્નિશસ્ત્રના સમારંભનું કુલ તે બંધ આદિ સમજવાં જોઈએ.
તક વારં-વાર કમબંધ વગેરે માટેજ પ્રવૃત્તિ કરે છે. એવું જે કહ્યું તે કેવી રીતે જવામાં આવ્યું? આ પ્રમાણે જીજ્ઞાસા થવાથી કહે છે–
કેમકે તે માને પ્રકારના પૂર્વોક્ત થી અનિની વિરાધના ... સાવય
