________________
आचारा मरे तत्समारम्भे कर्मबन्धो भवतीत्याह- एत्य' इत्यादि ।
॥ मूलम् ॥ एत्य सत्यं समारंभमाणस्स इच्चेते आरंमा अपरिणाया भवंति ॥ सू. ६॥
॥छाया ॥ अत्र शस्त्र समारभमाणस्य इत्येते आरम्मा अपरिझाता भवन्ति ॥ सू. ६ ॥
टीका॥ अत्र-पृथिवीकाये. शस्त्र-स्वकायपरकायतदुभयरूपं द्रव्यशत, दुष्पणिहितमनोवाक्कायरूपं भावशस्त्रं वा समारभमाणस्य-व्यापारयवः इत्येतेमागुक्ताः सप्तविंशतिभङ्गरूपाः, आरम्भान्खननकप्यादिरूपाः सावधव्यापाराः, अपरिज्ञाता भवन्तिकमवन्धहेतुत्वेन परिज्ञाता न भवन्ति, पृथिवीशस्त्र समारभमाणः खननादिसावधव्यापारस्य कर्मवन्धकारणतामविज्ञाय चारित्ररूपवेदना प्रदर्शित कर के यह बताते हैं कि-पृथिवीकाय का आरंभ करने में कर्म का बंध होता है-'एत्थ' इत्यादि।
मूलार्थ-पृथिवीकाय का आरंभ करने वाले को यह (पूर्वोक्त) आरंभ ज्ञात नहीं होता है । सू. ६ ॥
टीकार्थ-पृथिवीकाय में स्वकाय परकाय और उभयकायरूप द्रव्यशस्त्र का, तथा मन वचन कायका दुष्प्रणिधानरूप भावशस्त्र का व्यापार करने वाले को ज्ञात नहीं होता किपूर्वोक सत्ताईस प्रकार का खनन एवं कृषि आदिरूप सावध व्यापार कर्मबंध के कारण है। तात्पर्य यह है कि जो पुरुष पृथिवीकाय का आरंभ करता है, उसे यह मालम नहीं होता कि-यह सावध व्यापार कर्मबंध का कारण है, यह माल्लम न होने के कारण વેદના બતાવીને હવે એ બતાવે છે કે પૃથ્વીકાયને આરંભ કરવામાં કમને બંધ थाय छ-'एत्थ' त्याहि.
મૂલાથ–પૃથ્વીકાયને આરંભ કરવાવાળાને આ (પૂર્વોક્ત) આરંભ જ્ઞાન હતું नयी. (१)
ટીકાથ–પૃથ્વીકાયમાં સ્વકાય, પરકાય અને ઉભયકાયરૂપ દ્રવ્યશાસ્ત્રને તથા મન, વચન, કાયાનાં દુપ્પણિધાન (ખરાબ ભાવ)રૂપ ભાવશઅને વ્યાપાર કરવાવાળાને ખબર નથી હોતી કે–પૂર્વોક્ત (પૂર્વે કહેલા સત્તાવીસ પ્રકારના ખનન (દ) એ પ્રમાણે કૃષિ–ખેતી આદિરૂપ સાવધ-વ્યાપાર કર્મબંધનું કારણ છે. તાત્પર્ય એ છે કે જે પરૂષ પૃથ્વીકાયને આરંભ કરે છે, તેને એ માલુમ નથી કે-આ સાવદ્ય વ્યાપાર કર્મ
