Page Text
________________
आचारानसूत्रे
शरीरजीर्णवाप्रापणया था, अश्रुपातादिप्रापणया वा, शरीरपीडोत्पादनया वा ग्लानिजननेन वा सकलकर्मक्षयात्मिका मुक्तिर्न भवतीत्यर्थः । एवम्भूतस्य जीवस्य चतुर्गतिकदुःखमयसंसारदुस्तरमहारण्यपरिभ्रमणाद विरामो न संभवतीति भावः । क्रियायाः पञ्चविंशतिर्भेदा इति स्थानाङ्गसूत्रे (स्था. २ उ. १ । स्था. ३ उ. ३) कतिभिः क्रियाभिः प्राणातिपातः-
माणातिपातं कुर्वन् जीवः सप्ताष्टौ वा ज्ञानावरणीयादीनि कर्माणि वनाति । तत्रायुर्वन्धे सत्यष्टौ कर्माणि आयुर्वन्धाभावे सप्त कर्माणि चन्नाति ।
तत्र जीवः कतिभिः क्रियाभिः प्राणातिपातं निष्पादयति ? उच्यते- कदाचित् तिसृभिः क्रियाभिः कदाचिच्चतसृभिः क्रियाभि, कदाचित् पञ्चभिः क्रियाभिः । पहुँचाने से शोक की अधिकता से होने वाली शरीर की जीर्णता पहुँचाने से, अनुपात आदि करवाने से, शरीर में पीडा उत्पन्न करने से, ग्लानि उत्पन्न करने से समस्त कर्मों का क्षयरूप मोक्ष प्राप्त नहीं होता | तात्पर्य यह है कि इस प्रकार के जीव के चार गति के दुःखों से परिपूर्ण संसाररूपी विकट अटवी में भ्रमण करने का अन्त नहीं आता ।
किया के पच्चीस भेद स्थानामसूत्र में कहे हैं । (स्था. २ उ. १, स्था. ३ उ. ३) प्राणातिपात कितनी क्रियाओं से होता है ? |
३८६
ܕ
प्राणातिपात करता हुआ जीव ज्ञानावरणीय आदि सात या आठ कर्मों का वन्ध करता हैं | आयु का बन्ध हो तो आठ कर्मों का अन्यथा सात कर्मों का बन्ध करता है ।
जीव कितनी क्रियाओं से प्राणातिपात करता है । इस का उत्तर यह है - कदाचित् तीन क्रियाओं से, कदाचित् चार क्रियाओं से, कदाचित् पांच क्रियाओं से । અણુતા પહોંચાડવાથી, આંસુ પડાવવાથી, શરીરમાં પીડા ઉત્પન્ન કરવાથી, ગ્લાનિ ઉત્પન્ન કરવાથી સમસ્તકોના ક્ષયરૂપ મેાક્ષ પ્રાસ થતા નથી. તાત્પર્ય એ છે કે આ પ્રમાણે જીવના ચારગતિના દુઃખાથી પરિપૂર્ણ સ’સારરૂપી વિકટ અટવી (વન)માં ભ્રમણ કરવાના અંત આવતા નથી.
हियाना पचीस लेह स्थानांग सूत्रभां ह्या छे. (स्था. २-३-१. स्था. 3-3) પ્રાણાતિપાત ફૈટલી ક્રિયાઓથી થાય છે? પ્રાણાતિપાત કરનાર જીવ જ્ઞાનાવરણીય કરે છે. આયુના ખધ હાય તા આઠ કર્મોને જીવ કેટલી ક્રિયાએથી પ્રાણાતિપાત ફ્રે—કદાચિત ત્રણ ક્રિયાએથી, કદાચિત્ ચાર
આદિ સાત અથવા આઠે કર્મોના અધ અન્યથા સાત ક્રર્મોના બંધ કરે છે. કરી શકે છે? તેના ઉત્તર એ છે ક્રિયાએથી; કદાચિ डियामाथी.
| SR No. | 009301 |
| Book Title | Acharanga Sutra Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1958 |
| Total Pages | 915 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_acharang |
| File Size | 25 MB |