________________
१४०
मनःस्थिरीकरणप्रकरणम्
इय अमिहुणनर तिविहा, मिहुणा पुण गब्भपज्ज एगविहा । तेसु वि गब्भिअ पज्जा, वंताइसु मुच्छ परं न ते मिहुणा।।२९।। गीतिरियम् ।
कम्माकम्मगभूमिसु, अंतरदीवेसु मणुय मुच्छंति । गब्भयमणुवयवेसुं, इय पन्नवणाए पढमपए।।३०।। भरहाइसु जे मुच्छा, मिहुणामिहुणाण वमणमाईसु । जे वि य गब्भि अपज्जा, अंतमुहु दुहवि ताणाउ ।। ३१ ।। भरहेरावयगब्भय, पज्जनराऊ जहन्नमंतमुहू । गुरु सोलसवरिसाई, जा वीसं आइमे अरए ।। ३२ ।। वीसाउ जाऽहियसयं बीए २ तइए उ अहियवाससया । जा पुव्वकोडी, तुरीए पुव्वकोडिओ जा पल्लं ।।३३।। पल्ला दुपल्ल पंचमि ५, पल्लदुगाउ तिपल्ल जा छट्ठे ६ । एवं उस्सप्पिणीए, ओसप्पिणीए वि विवरियं । । ३४ ।। दसखित्तयुगल समयाहियपुव्वकोडीउ जाव पल्लुतिगं । उस्सप्पिणि गुरुआउ, ओसप्पिणीए उ पडिलोमं । । ३५ ।। दसखित्तीमिहुणाणं, जं जं आउं जया जया गरुयं । तं चिय तयावि लहुयं, नियनियठाणम्मि किंचूणं।।३६।। वइदेहमणुयमुच्छिमगब्भअपज्जाण दुहवि अंतमुहू । गब्भयपज्जाण गुरुपुव्वकोडि तहंतमहुलहुयं । । ३७।। मिहुणाऊ दीवेसु, गरुयं पुन्नो ( पल्लो) लहुं तु किंचूणो । पल्लासंखंसु तओ, हेमवएरन्नवासेसुं।। ३८।। हरिवासरम्मएसुं १०, कुरुसु १० इग दोन्नि तिन्नि पल्लकमा । पुन्ना गरुयं लहु पुण, पल्लुस्स असंखअंसूणा ।। ३९ ।। मिहुणयगब्भअपज्जा, जे जे वि य वंतिमाइसुं मुच्छा। अंतर अकम्मभूमिसु, ताणाउ दुहवि अंतमुहू ।। ४० ।। इति मणुयगई।।
रयणपहा लहुआऊ, दसवाससहस्स तह गुरु अयरं । अयरेगतिगं बियाए, तच्चपुढवीए तिग सत्त । ।४१।। तुरियाए सत्तदसगं, दससतरस पंचमीए अह छट्ठी । सतरस बावीसयरा, सत्तमि बावीस तेत्तीसा।।४२।। तेरिक्कारस-नव-सग-पण-तिग-एक्को य पयरगुणपन्नं । सव्वत्थ दुविहमाउं, मुत्तूणं नरयमपइट्ठ ।। ४३ ।। सीमंतपत्थडाऊ, दसनउई समसहस्स लहु गरुयं । दसनउइलक्ख बिइए, तह लहु समलक्खनवई उ ।।४४।। गुरुपुव्वकोडि तईए, तुरिए पुवकोडिअयरदसभागो । एगो दोन्नि दसंसा, पंचमि छट्ठे उ दो तिन्नि।।४५।। इगइगदसंसवुड्डी, ता कज्जा जाव तेरसे पयरे । दसमंसग नव लहुयं, गुरुआऊं पुन्नमयरं तु ।।४६।। उवरि खिइठिइविसेसो, सगपयरविहत्थ इत्थ संगुणिओ । उवरिमखिइठिइसहिओ, इच्छियपयरंमि उक्कोसो।। ४७ ।। सम्प्रति द्वितीयादिपृथिवीषु ईप्सितप्रतरे गुरुस्थितिपरिज्ञानाय करणमाह -उवरि खिइठि गाहा । व्याख्या- उपरितनोपरितनक्षितिगुरुस्थितेरधस्तनाधस्तनक्षितिगुरुस्थितिभ्यो यो विश्लेषः सः स्वकीय प्रतरैर्विभज्यते ततो यल्लब्धं तदीप्सितप्रतरसङ्ख्यया गुण्यते । तत उपरितनोपरितनक्षितिस्थितेर्योजने सति यद्भवति व्यवक्षत(विवक्षित) प्रतरे उत्कृष्टा स्थितिः । अत्रोदाहरणम् - केनचित्पृष्टम् 'द्वितीयपृथिव्यां षष्ठप्रतरे का गुरुस्थितिः ?' ततो द्वितीयपृथिव्याः सागरत्रिकरूपा गुरुस्थितिः स्थाप्यते । तस्याश्च प्रथमपृथिवीसागरे विश्लेषिते पश्चात् स्थितं सागरद्वयं तस्य स्वकैरेकादशभिः प्रतरैर्भागे लब्धं सागरस्य एकादशं भागद्वयम् । तच्चेच्छया ईप्सित - प्रतरसङ्ख्यया षट्केन गुण्यते। [आ]याता द्वादशएकादशभागाः । तेषामेकादशभिः सागरे कृते एको भागोऽवशिष्यते । ततस्तस्मिन् सागरे उपरितनपृथ्वीस्थितिसागरं योज्यते । तत आगतं षष्ठप्रतरे सागरद्वयम् एकश्च एकादशो भागो गरीयसी स्थितिः । अत्र चायं प्रत्ययोऽवशिष्टप्रतरे पञ्चमप्रतरसत्कं सागरं सागरैकादशभागाश्च दश लघ्वी स्थितिः । एवमन्येष्वपि प्रश्नेषु (प्रतरेषु ? ) करणमेवं विधेयम् ।
उवरिधरा गुरू ठिई, सा अह धरपढमपत्थडे लहुई । उवरुवरिपयरगुरुठिई, अहोहपयरेसु सा लहुई।।४८।। इति निरयगई। असुराइ देवदेवीए, दाहिण वीसं तहुत्तरा वीसं । वणय'
१. एक पत्र नास्ति ।