________________
कल्पनिर्युक्तिः
४६. दासो दासीवतितो, छत्तट्ठिय जो घरे य वत्थव्वो । आणं कोवेमाणो, हंतव्वो बंधियव्वो य ॥९७॥ ४७. खद्धाऽऽदाणियगेहे, पायस दट्ठूण चेडरूवाई पियरोभासण खीरे, जाइय लद्धे य तेणा उ ॥९८॥ ४८. पायसहरणं छेत्ता, पच्चागय दमग असियए सीसं । भाउय सेणावति खिंसणा य सरणागतो जत्थ ॥९९॥
२५
I
I
(४७-४८) (प्रा०चू० ) एगो दमओ पच्चंतगामवासी तेण सरतकाले चेडरूवेहिं जाइज्जंतेण दुद्धं मग्गिउण पायसो द्धो । तत्थ चोरसेणा पडिया । तेहिं विलोलियं । सो य पायसो 'सत्थालीतो हरितो तेणेहिं । सो य अडवीतो तणं लुणिऊण 'अज्ज तेहिं समं पायसं भोक्खामि'त्ति जाव इंतस्स चेडरूवेहिं रुयमाणेहिं सिद्धं । कोण गंतुं तेसिं चोराण वक्खेवेणं सेणावइस्स असियएण सीसं छिंदिऊण णट्ठो । ते य चोरा हयसेणावतिया णट्ठा । तेहिं गंतूण पल्लि तस्स डहरओ भाया सेणावती अभिसित्तो । ताहे ताओ माताभइणीओ तं भांति, 'तुम्ह अम्हं वइरियं अमारेऊण इच्छसि सेणावइत्तणं काउं ?' तेण गंतूण सो आणितो दमगो जीवगज्झो वराओ । तेसिं पुरओ णिगलियं बंधिऊण भणितो धणुं गहाय ' भइ कत्थ आहणामि सरेण भाइमारगा ?' तेण भणियं - ' जत्थ सरणागया विज्झंति' । तेण चिंतिऊण भणियं-'कइयावि नो सरणागता आहम्मंति' । ताहे सो पूएऊण विसज्जितो । जति ताव
I
बभूव । देवतापूजावसरे आदर्शेन दासी हता राज्ञ्या । मरणम् । स्वर्गे उपपातः । तापसाऽऽश्रमे नयनम् । तथा भाषणा कृता । तत्र श्रमणानां दर्शनम् ॥९५॥
गन्धारः श्राद्धः । वैताढ्यगिरौ देवतासान्निध्यात् प्रतिमा अवन्दत । तया गुटिका अपिता । श्राद्धस्य । ग्लानस्य प्रतिचरणम् ॥९६॥
प्रद्योतेन दास्याः प्रतिमायाश्च हरणम् । मार्गे प्रभावत्या पुष्करचुरणम् । प्रद्योतस्य ग्रहः कृतः । दासीपतिः नाम । पर्युषणादिने मुक्तः । दासो, दासी, व्रजिकः, छत्रार्थी, यो गृहे च वास्तव्यः आज्ञां कोपयन् [न] मया हन्तव्यो बन्धितव्यश्च ॥९७॥
( ४७-४८ ) ( अव० ) खदाणिगेहे - समृद्धगृहे । पायसं दृष्ट्वा । चेटरूपैः पित्रोर भाषणं कृतम् । क्षीरे=दुग्धे याचिते लब्धे च पायसे राद्धे सति स्तेना आगताः ॥९८॥
स्तेनैः पायसहरणं कृतम् । क्षेत्रात् प्रत्यागतद्रमकेण असियएत्ति दात्रेण शीर्षं चिच्छेद । भ्राता १. दट्टु
दमचेड-निर्युक्तिपञ्चकम् । २. सस्थालीकः ।