________________
પશ્ચિમ બંગાળ
૧. શ્રી જિયાગંજ તીર્થ
#
૭૭
મૂળનાયક: શ્રી સંભવનાથ ભગવાન, શ્વેત વર્ણ, પદ્માસનસ્થ. તીર્થસ્થળ: નિયાગંજ ગામે ઓસવાલ પટ્ટીમાં; મંદિરની નિર્માણ શૈલી તથા પ્રભુપ્રતિમાની કલા દર્શનીય છે. અહીં બીજાં ત્રણ મંદિરો છે. અહીંના શ્રીવાસુપૂજ્ય સ્વામી ભગવાનના મંદિરમાં દોરેલાં ચિત્રો પ્રાચીન ક્લાનાં દર્શન કરાવે છે. અમિગંજ જવા માટે અહીં રહેવું અને અહીંથી જવું સગવડભર્યું છે. યિાગંજ રેલવે સ્ટેશન ૨ કિ.મી. મુર્શીદાબાદ ૪ કિ.મી. છે. બરહમપુર ૨૦ કિ.મી. છે. અહીંથી મહિમાપુર તથા કઠગોલા પણ જવાય છે. ધર્મશાળા-ભોજનશાળાની સગવડ છે.
૨. શ્રી અઝિમગંજ તીર્થ
મૂળનાયક: શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ ભગવાન, તામ્ર વર્ણ, પદ્માસનસ્થ. તીર્થસ્થળ : ભાગીરથી ગંગા નદીને કિનારે વસેલા આ રમણીય તીર્થમાં કલાના નમૂનાઓ જોવા મળે છે. રત્નોની બનેલી પ્રતિમાઓનો સંગ્રહ જરૂર જોવાલાયક છે જે અહીંની જાહોજલાલીનો ખ્યાલ આપે છે. આ ઉપરાંત અહીં બીજાં સાત મંદિરો છે. યિાગંજ રહીં, ત્યાંથી અહીં હોડીમાં નદી પાર કરીને સહેલાઈથી અવાય છે. અહીં એક સોટીના પથ્થરમાંથી બનેલું મંદિર જોવાલાયક છે. કસોટીનો પથ્થર સોનાની ચકાસણી માટે વપરાય છે. અહીંની નવરત્ન પ્રતિમાઓનાં દર્શન કરવાં એ એક યાદગાર પ્રસંગ બની રહે છે.
૩. શ્રી કઠગોલા તીર્થ
મૂળનાયક: શ્રી આદીશ્વર ભગવાન, શ્વેત વર્ણ, પદ્માસનસ્થ.
તીર્થસ્થળ : જિયાગંજથી લગભગ ચાર કિ.મી.ના અંતરે-બરહમપુર માર્ગે, નસીપુર ગામમાં આ સ્થળ આવેલું છે. સુંદર સરોવર સામે આવેલા આ વિશાળ મંદિરમાં વિભિન્ન પ્રકારની ક્લાત્મક ચીજો જોવા મળે છે. નસીપુરને નરસિંહપુર પણ કહે છે.
૪. શ્રી મહિમાપુર તીર્થ મૂળનાયક: શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાન-શ્યામ વર્ણ-પદ્માસનસ્થ.
તીર્થસ્થળ : કસોટી પાષાણમાંથી નિર્મિત પ્રભુપ્રતિમા, પદ્માસન ઘણાં જ સૌમ્ય છે. જૈન શ્રેષ્ઠીઓનો ઇતિહાસ આ સ્થળ જોડે સંકળાયેલો છે. યિાગંજ, મુશીદાબાદ ૪ કિ.મી. છે.